როგორ შეიძლება მოგვარდეს განათლების პრობლემები ჯავახეთში

- სომხური სკოლების სახელმძღვანელოებში მასალა უმეტესად ქართულ ენაზეა, მაგალითდ, VII-VIII კლასების ბიოლოგიის, ასევე, მუსიკისა და ხელოვნების სახელმძღვანელოებში. სამინისტროში მიიჩნევენ, რომ ხელოვნებისა და მუსიკის სახელმძღვანელოებს თარგმნა არ სჭირდება....

რასაკვირველია, ეს არასწორია, საჭიროა ყველაფრის თარგმნა. თუმცა, აქვე ვიტყვი, რომ თარგმნა ეტაპობრივად მიმდინარეობს. მართალია, აუცილებელია ყველა საგნის სახელმძღვანელოს თარგმნა, მაგრამ ვფიქრობთ, რომ მუსიკა ან ხელოვნება მეორეხარისხოვანი საგნებია.

თარგმანის პრობლემების შესახებ ვიცით, მასწავლებელები ადრეც და ახლაც ჩივიან, რომ სახელმძღვანელოების მთარგმნელებმა არა მხოლოდ ენები უნდა იცოდნენ, არამედ უნდა ერკვეოდნენ განათლების სფეროში.

- თუ სამინისტროში ეს ინფორმაცია აქვთ, მაშინ, რატომ არის სახელმძღვანელოებში მსგავსი ხარვეზები?

სამინისტროში მენეჯმენტი შეიცვალა. გარკვეული პრობლემები იყო გამომცემლობებთანაც, გაუგებრობები ამიტომ მოხდა.

- ისტორიის წიგნებში ისტორიული ფაქტებიცაა დამახინჯებული...

დიახ, დამახინჯებულია, ეს ლაფსუსები თარგმნის დროს უნდა გასწორებულიყო. მიზეზი ისიცაა, რომ ავტორებს ექვსი კლასისთვის წიგნების დასაწერად ცოტა დრო, ერთი წელი ჰქონდათ. წარმოუდგენელად ცოტა დრო იყო გრიფირებისთვისაც. ეს ყველაფერი უნდა განეხილათ. უნდა გადაეხედათ მთელი პოლიტიკა, როგორ უნდა იქმნებოდეს სახელმძღვანელო და როგორ უნდა ხდებოდეს გრიფირება, რომ წიგნები საგანმანათლებლო მიზნებს შეეფერებოდეს.

- არასწორი თარგმანის ძირითადი პრობლემა მთარგმნელებია თუ ამოსავალი ტექსტიც?

თუ ქართულ წიგნებს თარგმანთან შეადარებთ, დარწმუნდებით, რომ თარგმანები უფრო ცუდია. ჩვენ პრობლემები გვაქვს ქართულ სახელმძღვანელოებთანაც, გვინდა მათი გადამუშავება. ისინი უნდა გადაიხედოს და შემდეგ ავტორებს მივცეთ შანსი, თავიანთი წიგნები გადაამუშაონ.

- ჯავახეთში ნაკლებად ეფექტური აღმოჩნდა ბილინგვური სწავლება, როგორ ფიქრობთ, რატომ?

ამ მოსაზრებას მაინცდამაინც არ ვეთანხმები, უბრალოდ საჭიროა კვალიფიციურად მუშაობა. ჩვენ ვნახეთ როგორ მუშაობს ეს სისტემა შვეიცარიაში, დასავლეთ ევროპულ ქვეყნებში, როგორ მუშაობს უმცირესობებში. ეს ძალიან ეფექტურია კანადაში. მათ აბსოლუტურად უნიკალური ორენოვანი სახელმძღვანელოები აქვთ. ჩვენთან უბრალოდ ეს სისტემა მხოლოდ ახლა იწყებს მუშაობას და ამიტომაც ის დონე არ არის. ჩემი აზრით კი, ცუდი მიდგომა სულაც არაა.

- ჯავახეთში პრობლემებს პედაგოგების მიერ სახელმწიფო ენის არასათანადო ცოდნა იწვევს. მათ უჭირთ აუხსნან მოსწავლეებს გაკვეთილები...

აბსოლუტურად გეთანხმებით, ამიტომაც არ მუშაობს. ჯერ საჭიროა მასწავლებელთა დატრენინგება, შემდეგ კი მათი კლასებში შეყვანა. დაიწყეს ბოლოდან, არადა ჯერ კადრები უნდა მოამზადო. ვცდილობთ, სამინისტროშიც, ყველა საგანმანათლებლო ცენტრში, მაგრამ ეს არაა საკმარისი. ტრენინგები, მასწავლებლებთან მუშაობა, ეს ჩვენი სისტემის აქილევსის ქუსლია.

- შეიძლება ჩვენს ქვეყანაში სხვა ქვეყნების გამოცდილების ზუსტად გადმოღებამ გაამართლოს?

კოპირება არაა საჭირო, როგორღაც დაბალანსებულად უნდა ვიმუშაოთ. უნდა გავითვალისწინოთ, სად ვცხოვრობთ, როგორმე უნდა მივაღწიოთ, რომ საქართველოში აბსოლუტურად ყველა ამ ქვეყნის მოქალაქედ გრძნობდეს თავს. ჩემი აზრით, ქართული ენის ცოდნა ამაში მხოლოდ დაგვეხმარება.

- რამდენად სწორია ის მეთოდები, რითაც სამინისტრო ცდილობს არაქართველ მოსახლეობაში ქართული ენის ცოდნის დონე გაზარდოს?

მე შემიძლია გაგიზიაროთ ინფორმაცია, რომ განათლების სამინისტრომ მოამზადა მთელი ციკლი. უკვე მზადაა I-XII კლასებისთვის ქართული ენის, როგორც მეორე ენის სახელმძღვანელოები. მალე დაიწყება ტრენინგები, რათა სწავლება ეფექტურად მოხდეს. ჯერ უნდა მომზადდნენ მასწავლებლები და კარგად იცოდნენ, როგორ ასწავლონ ქართული, როგორც მეორე ენა. 2014 წლიდან პროგრამა ამუშავდება. რეკომენდაციებს ვაძლევ ყველა რეგიონს, რომ ჩაერთონ და გადამზადება გაიარონ. იქნება ძალიან ნორმალურად დაწერილი წიგნები მათთვის, ვისთვისაც ქართული მშობლიური ენა არ არის.

[შუშან შირინიანი, ახალქალაქი]