ისტორიები სოფელ ბუღაშენიდან

შალიკო მარტიროსიანს სოფელ ბუღაშენის „ეშაქ მეიდანზე“ (ადგილი, სადაც სოფლის მცხოვრებლები იკრიბებიან) შევხვდით. იგი ჩუმად უყურებდა და უსმენდა, როგორ თამაშობდნენ მისი მეზობლები ნარდს თუ კარტს, მსჯელობდნენ და იცინოდნენ. როდესაც სოფლის ცხოვრებაზე ვკითხეთ და ჩვენი ვინაობა გაარკვია, თავის პრობლემებზე გვიამბო.

„მარტო ვცხოვრობ. მეუღლე გარდამეცვალა. მან 12 შვილი გამიჩინა. სამი ადრე მოგვიკვდა, ცხრა შვილი კი გავზარდე, ძნელად, მაგრამ გავზარდე. რუსეთში დავდიოდი სამუშაოდ, ოჯახი რომ მერჩინა. ახლა მარტო ვარ. ჩემი შვილები რუსეთში არიან. მეუბნებიან, რომ წავიდე მათთან, რადგან ჩემი მარტო დატოვება არ სურთ. მაგრამ ჩემი სახლის, მეურნეობის მიტოვება და წასვლა არ მინდა. მიჭირს, მაგრამ მაინც. ყველაზე მძიმე ისაა, რომ ჩემი სახლი მაღალზეა, უკვე ასაკში ვარ და ყოველდღე წყლის ხელით ზიდვა არ შემიძლია. ჭირს ცხოვრება“, – ამბობს იგი.

მარტოობის 20 წელიწადი, დედის გარდაცვალების შემდეგ მუხლჩაუხრელი შრომა, მაგრამ უშედეგოდ, ძველი, ოროთახიანი ქოხმახი, ღუმელი უამრავი ქვაბითა და ჭურჭლით, ჭერი, რომელიც სადაცაა ჩამოინგრევა, - ასეთ პირობებში ცხოვრობს მარტოხელა, სმენადაქვეითებული ქალბატონი ა. ლ.

„10 მეასედ მიწას ვამუშავებ და კარტოფილის წყალობით გამაქვს თავი. პენსიას 120 ლარს და 30-ლარიან დახმარებას ვიღებ. ღუმელს ნაკელით ვათბობ, რომელსაც მთელი ზაფხული ვაგროვებ“, – გვიამბობს იგი.

ხუთი დიდან მხოლოდ იგი არ გათხოვდა და საცხოვრებლად დედასთან დარჩა. მისი გარდაცვალების შემდეგ კი მარტო ცხოვრობს, სტუმრები იშვიათად ყავს.



ა. ლ.–სთან ახლოს გაიანე აპოზიანის ოჯახი ცხოვრობს. ოროთახიან, ავარიულ სახურავიან სახლში დედა და მისი ორი ქალიშვილი აფარებს თავს. სახლში ერთი ოთახი თბება, იქვეა საძინებელი და სამზარეულოც. შეშა არ აქვთ, ამიტომ ტყეში გირჩებს და ტოტებს აგროვებენ ღუმელში შესაკეთებლად.

„ქმარი 14 წლის წინ წავიდა და უკან არ დაბრუნებულა, მე კი 4 ქალიშვილი დამიტოვა. არც წყალი გვაქვს, არც სათბობი, არც ვინმესგან დახმარება. ორი ქალიშვილი გავათხოვე. მხოლოდ უფროსი და უმცროსი გოგონები დამრჩა სახლში, უმცროსი მე–5 კლასშია. წიგნებით დაგვეხმარნენ, მაგრამ ბავშვს ჩაცმაც ჭირდება და დახურვაც, მე კი საშუალება არ მაქვს. კარტოფილს ვრგავ, მაგრამ არ იზრდება, რადგან სასუქს ვერ ვაყრი, ამიტომაც მოსავალი არ მომდის. წელს 70 ლარით დამეხმარნენ, მხოლოდ დენის გადასახდელად მეყო“, – ამბობს გაიანე აპოზიანი.
მარტონი დარჩნენ მეტაქსი აპოზიანი და მისი მეუღლეც.

„მეუღლე დაბრმავდა და ვერ დადის. დახმარებას გვაძლევდნენ და ისიც შეგვიწყვიტეს. პენსიით ვცხოვრობთ. პენსია კი წამლებს, რაღაც ხარჯებს და მეტს არაფერს ყოფნის. კარტოფილი არ მოგვყავს, მხოლოდ პატარა ნაკვეთზე ვრგავთ სახლთან ახლოს, ისიც ზამთარში ძლივს გვყოფნის. შვილები გვყავს, მაგრამ ყველას თავისი პრობლემები აქვს. ამ ცხოვრებაში ყველაფერი ტყუილია“, – ამბობს ბებია მეტაქსი.



[ქრისტინა მარაბიანი, ახალქალაქი]