წიგნები, რომლებიც არავის სჭირდება

შენობა, რომელშიც ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის ცენტრალური ბიბლიოთეკაა განთავსებული, ძალიან პატარაა. ბიბლიოთეკას ადგილი არ ჰყოფნის, რომ წიგნადი ფონდი თაროებზე განათავსოს. ბიბლიოთეკაში თითოეული წიგნი რამდენიმე ეგზემპლარადაა, თუმცა თაროებზე მხოლოდ თითო ეგზემპლარი დევს. დანარჩენი წიგნები გროვებად შეკრული იატაკზე ალაგია. ასეა უკვე მრავალი წელია და გამორიცხული არაა, რომ ბევრი წიგნი უკვე გაფუჭებული იყოს. გარდა ამისა, გაზაფხულის წვიმებისას თითქმის ყოველთვის წიგნებს ჭერიდან წყალი ესხმება, შენობა ნესტიანია, ფანჯრები არ იღება და დარბაზი ვერ ნიავდება. ნესტისგან მთელი იატაკი, სადაც წიგნები აწყვია, დაზიანებულია. ზამთარში შენობა საერთოდ არ თბება.

ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის ბიბლიოთეკების გაერთიანების დირექტორი თეკლე ვახტანგიშვილი ფიქრობს, რომ შეკრული წიგნები შეიძლება გაფუჭდეს, თუმცა გამოსავალი არ აქვთ: „ადგილი თუ არ გვაქვს, რა ვქნათ. ამდენი წიგნის თაროებზე დალაგება არ შეგვიძლია. თითო წიგნი 10 ეგზემპლარად გვაქვს. ამ ყველაფრის თაროებზე გადასანაწილებლად ადგილი არ არის, ამიტომაც ერთად შეკრულს ვინახავთ. მუნიციპალიტეტს, რაც შეეძლო, დაგვეხმარა. გვეუბნებიან, იპოვეთ შენობა და მოგცემთო. გვთავაზობდნენ შენობას ქალაქგარეთ, მაგრამ ბიბლიოთეკა ქალაქის ცენტრში უნდა იყოს, რათა მისით სარგებლობა ყველამ შეძლოს, ყველა მცხოვრებლისთვის მოსახერხებელი იყოს“.

ასევე ცუდ მდგომარეობაშია უმოქმედო ბიბლიოთეკების წიგნადი ფონდები. ოდესღაც ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში 89 ბიბლიოთეკა მუშაობდა, დღეს კი მხოლოდ 17 მათგანი ფუნქციონირებს. აქედან 14 ბიბლიოთეკა სომხურ სოფლებშია, სამი კი ქართულში. წიგნები შენობებშია ჩაკეტილი და წლებია, ყურადღებას არავინ აქცევს.

თეკლე ვახტანგიშვილის თქმით, მათ არ აქვთ შენობა, რომ ეს წიგნები ახალქალაქში ჩამოიტანონ, რადგან სათანადოდ საკუთარ წიგნებსაც ვერ უვლიან: „გარკვეული ხნის წინ გამგებელმა, ნაირი ირიციანმა, კულტურის სამინისტროს წერილი მისწერა, რომ ამ ფონდის სოფლის სკოლებში გადანაწილების უფლება მოეცათ. თუმცა წიგნებისთვის ადგილი და პირობები სკოლებშიც არ არის. თავიანთი წიგნებისთვის არ ყოფნით ადგილი, ამათ როგორღა გადაანაწილებენ“.

წიგნადი ფონდი სოფლის სკოლას მხოლოდ სოფელ აზავრეთში გადაეცა. თუმცა თეკლე ვახტანგიშვილის თქმით, გარკვეული დროის შემდეგ სკოლის დირექტორს ფინანსების უკმარისობის გამო წიგნების უკან დაბრუნება უნდოდა.

სოფელ აზავრეთის გარდა მუნიციპალიტეტის ყველა სოფელში წიგნადი ფონდები ბიბლიოთეკის თანამშრომელთა სახლებშია გაბნეული. ბიბლიოთეკის ზოგმა ყოფილმა თანამშრომელმა ფონდების სკოლებისთვის გადაცემის სურვილი გამოთქვა. თუმცა სკოლების დირექტორები თავიდან თანხმდებოდნენ, საქმე მაინც შეთანხმების დონეზე იყინებოდა და წიგნები არავის მიჰქონდა.

მოქმედი ბიბლიოთეკების წიგნები ფუჭდება, რომ არაფერი ვთქვათ წლობით დახურულ, ნესტიან ოთახებში დაყრილ წიგნებზე. ბიბლიოთეკების გაერთიანების დირექტორის თქმით, მათ არ აქვთ უფლება ვინმეს წიგნების წაღება აიძულონ.

ამ ეტაპზე ცენტრალურ ბიბლიოთეკას 169 მკითხველი ჰყავს. ძირითადი კონტინგენტი ადგილობრივი უმაღლესი სასწავლებლების სტუდენტებისგან და სკოლის მოსწავლეებისგან შედგება. ბიბლიოთეკაში წიგნები საერთაშორისო სტანდარტების მიხედვითაა კლასიფიცირებული.

ბიბლიოთეკას, ამ ყველაფერთან ერთად, სჭირდება სპეციალიზებული წიგნები, რომელთაც სტუდენტები ყველაზე ხშირად კითხულობენ. ბოლოს ბიბლიოთეკის წიგნადი ფონდი ახალი წიგნებით შარშან შეივსო, თუმცა ყველა დარგის ლიტერატურა არ მიღიათ. ბიბლიოთეკას წიგნების შესაძენად ფინანსები არ აქვს, ამიტომ, დირექტორი მუნიციპალიტეტის ხელმძღვანელობას მათთვის 100 დასახელების წიგნის ყიდვას სთხოვს, თუმცა ეს საქმე ჯერ მოლაპარაკებების დონეზეა.

[შუშან შირინიანი, ახალქალაქი]