კარტოფილის რეალიზაციაში სახელმწიფო უნდა ჩაერთოს

წელს ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში კარტოფილი 11,328 ჰექტარზე დაირგო და მოსავალმა 163,260 ტონა შეადგინა. კარტოფილის რეალიზაციის მონაცემი, ექსპერტების აზრით, 40%–დან 60%–მდე მერყეობს.

თუმცა ყველა ექსპერტი იზიარებს მოსაზრებას, რომ ბოლო წლებში კარტოფილის რეალიზაციის პრობლემა მუნიციპალიტეტში სოფლის მეურნეობის განვითარების ბარიერად იქცა და მათ ამ პრობლემის მოსაგვარებლად სხვადასხვა წინადადებები აქვთ.
ფერმერი ველიჰან ქერობიანი მიიჩნევს, რომ საჭიროა კარტოფილის თვითღირებულების შემცირება. თუმცა მისი თქმით, თავად ამის გაკეთებას ვერ ახერხებს.

”ყოველ წელს მიწის ერთსა და იმ ნაკვეთზე ვრგავთ კარტოფილს. მიწას კი დასვენება ჭირდება, დაღლილია. თესლბრუნვას არ ვიცავთ. გარდა ამისა, რაიონში უნდა იყოს შემსყიდველი პუნქტები, რომ თავის კარტოფილს ყველა იქ აბარებდეს და დიდ ქალაქებში ამ პუნქტიდან გაჰქონდეთ“, – ამბობს ველიჰან ქერობიანი.

კარტოფილის თვითღირებულების შემცირება – ეს ნიშნავს ახალ ტექნოლოგიებს, ახალ სათესლე მასალას და თანამედროვე ქიმიკატებსა და ტექნიკას. ახალქალაქი ახალი სასოფლო–სამეურნეო–ტექნიკის საკმარისი რაოდენობით არ არის აღჭურვილი. გარდა ამისა, ფერმერთა თქმით, ტექნიკის მომსახურება ძალიან ძვირი ღირს. ტექნიკის პატრონები კი ამბობენ, რომ სათადარიგო ნაწილების შეძენა და ტექმომსახურებაც საკმაოდ ძვირი უჯდებათ, ამიტომაც იძულებულნი არიან ხალხს მაღალ ფასად მოემსახურონ.

სოფლის მეურნეობის ექსპერტი მახარე მაცუკატოვი მიიჩნევს, რომ მაღალი მოთხოვნით გამოწვეული გაძვირება ხელოვნურია და ამას სახელმწიფო უნდა არეგულირებდეს.

„აქ უნდა მუშაობდეს საგადასახადო, რომ ფასები ყველა დონეზე რეგულირდებოდეს, რათა სათადარიგო ნაწილების გამყიდველებმა და ტრაქტორების მომსახურე ორგანიზაციებმა ან კერძო პირებმა თავიანთი მომსახურების ფასები არ აწიონ. საჭიროა კომპლექსური მიდგომა ყველა სტადიაზე“, – ამბობს იგი.

სასოფლო–სამეურნეო სერვის ცენტრის დირექტორი რამაზ გოგოლაძე მიიჩნევს, რომ პრობლემის მოგვარება ადგილზე კარტოფილის გადამამუშავებელი საწარმოების შექმნით შეიძლება.

„შეიძლება სახამებლის, ჩიფსების პატარა საწარმოების შექმნა, რადგან სახამებლისთვის პატარა და გაფუჭებული კარტოფილიც გამოსადეგია. ფერმერებისთვის ეს რეალური დახმარება იქნება. საჭიროა ადგილობრივი ხელმძღვანელობა წინადადებით გამოვიდეს, რათა სახელმწიფო ასეთი საწარმოების მშენებლობაში დაგვეხმაროს. ჩვენ და თავად ფერმერებსაც ამის შესაძლებლობა დამოუკიდებლად არ გვაქვს“, – ამბობს რამაზ გოგოლაძე.

ასეთი პატარა ქარხნები ადგილობრივი მოსახლეობისთვის ახალი სამუშაო ადგილების შექმნასაც შეუწყობს ხელს, თუმცა, რამაზ გოგოლაძის თქმით, მსგავსი საწარმოების შექმნის შემთხვევაში უკვე გადამუშავებული პროდუქტის რეალიზაციისთვის სახელმწიფოებრივი მიდგომაა საჭირო.
„საჭიროა შემდგომში პროდუქციის რეალიზებაში დახმარების გაწევაც, საწინააღმდეგო შემთხვევაში კვლავ იგივე, ამჯერად აღნიშნული პროდუქტის რეალიზების პრობლემის წინაშე დავდგებით“, – ამბობს რამაზ გოგოლაძე.

მახარე მაცუკატოვი მიიჩნევს, რომ პატარა საწარმოები ეფექტური იქნება, მხოლოდ არა თვითდინებაზე მიშვებულ მდგომარეობაში. მისი აზრით, საჭიროა მარკეტინგული სამუშაოების ჩატარება, იმ პროდუქციაზე ბაზრის მოთხოვნის შესწავლა, რომელსაც აღნიშნული საწარმოები დაამზადებენ.
„საჭიროა კვლევების ჩატარება, სარეკლამო კომპანიების ამუშავება და ალბათ უნდა იყოს სახელმწიფო ნება და შესაბამისი მოქმედება, რათა გასაღების ბაზრის მონახვაში დახმარება გაგვიწიონ“, – ამბობს იგი.

სოფლის მეურნეობის ექსპერტი ფერმერებს ალტერნატიული კულტურების მოყვანასაც სთავაზობს.

„მაგალითად, არ არის საჭირო, რომ ფერმერს მარტო კარტოფილი მოყავდეს, მას ალტერნატიული კულტურაც უნდა ქონდეს. მიწები უნდა გაიყოს და სულ მცირე, ორი კულტურა უნდა ირგვებოდეს. მაგალითად, კარტოფილი/სტაფილო ან ჭარხალი/კარტოფილი. თუ კარტოფილი არ გაიყიდება, მეორე კულტურა გასაღდება. ეს მომგებიანი და ეკონომიურია“, – ამბობს მახარე მაცუკატოვი.

[შუშან შირინიანი, ახალქალაქი]