‘სულ მართალ კაცს ვთამაშობდი, ნაღდი ვიყავ, აღარა ვარ’–ეპიზოდები შალვა კეღოშვილის ცხოვრებიდან

შალვა კეღოშვილი

მსახიობი, პოეტი, ღირსების ორდენის კავალერი, მრავალი სიგელის, დიპლომისა და ჯილდოს მფლობელი, მხატვრული კითხვის ოსტატი, ორატორი და უბრალოდ „სამცხე-ჯავახეთის თამადა“ - ასე იცნობდნენ სამცხე-ჯავახეთში შალვა კეღოშვილს.



ცნობილი თამადა ასპინძის მუნიციპალიტეტის სოფელ ხიზაბავრაში დაიბადა. სკოლის დამთავრების შემდეგ ურჩიეს, სწავლა თეატრალურ ინსტიტუტში გაეგრძელებინა. სამსახიობო ფაკულტეტზე მოხვედრა იმ დროს იმდენად ძნელი იყო, რომ მასზე ოცნებასაც ვერ ბედავდა. ახლობლების რჩევით, საბუთები შოთა რუსთაველის სახელობის თეატრალურ ინსტიტუტში მაინც შეიტანა. ეკონომიკურად გაჭირვებულმა ოჯახმა შვილის სწავლას „ერთი ჭედილა ცხვარი შესწირა“. ამ ფულით თბილისში გამოცდებისთვის ჩასულმა მომავალმა მსახიობმა ფეხსაცმელი იყიდა.

„ახალი ფეხსაცმელი გზაშივე დამეხა. გამოცდის წინ მეგობარს გავხადე, რადგან რამდენიმე ზომით დიდი იყო, ქაღალდები გავტენე და გამოცდაზე ისე გამოვცხადდი“, - იხსენებდა შალვა კეღოშვილი 2009 წელს „სამხრეთის კარიბჭესთან“ საუბარში.


მომავალ მსახიობს აკაკი ხორავას გულის მოგება არ გასჭირვებია. ამბობს, რომ მისაღები ადგილების რაოდენობა შეზღუდული იყო, მისი ჩაჭრა კი ადვილი შესაძლებელი. თუმცა გამოცდას წარმატებით გაართვა თავი: „ბოლოს მითხრეს, რომ ჭიქიდან წყალი ისე უნდა დამელია, რომ მათ ვერ დაენახათ. გაბრაზებულმა ვუთხარი, რომ ჩემი ჩაჭრა უნდოდათ და ხელი ისე გავიქნიე, ვითომ წყალს მათ ვასხამდი. შეცბუნებულებმა თავი ჩაწიეს, მე კი დრო ვიხელთე და დავლიე“.

სწორედ ამ ეპიზოდმა გადაწყვიტა მისი მომავალი. „მომაშორეთ აქედან და მიაქციეთ ამ ბიჭს ყურადღებაო“, - უთქვამს სიცილით ჩაბჟირებულ ხორავას მასზე.


1965 წელს სამსახიობო ფაკულტეტის სტუდენტი გახდა. სწავლის დამთავრების შემდეგ მესხეთის სახელმწიფო დრამატულ თეატრში დაიწყო მუშაობა. თუმცა მესხეთის თეატრის სცენაზე დიდხანს არ მდგარა.

„სამსახურიდან გაგდების მიზეზი ჩემი ხუმრობები გახდა. „დიდ მსახიობებს გაუმარჯოს!“ - ასე ვესალმებოდი თანამშრომლებს. ეს მასხრად აგდებად ჩამითვალეს.


მესხეთიდან გორის თეატრს მიაშურა, სადაც 12 წელიწადი წამყვანი მსახიობი იყო.

თეატრის გარდა, 1975-88 წლებში გორში კულტურის განყოფილების გამგედ მუშაობდა. მუშაობის პარალელურად, პედაგოგიური ინსტიტუტის ქართული ენისა და ლიტერატურის ფაკულტეტზე სწავლობდა.

ყველა ჯილდო და დამსახურება გორის სახელმწიფო თეატრში მოღვაწეობის დროს აქვს მიღებული.


ორმოცდაათამდე სპექტაკლში აქვს მონაწილეობა მიღებული და ყველაზე მეტად ოსურ კომედია „ჩეფენაში“ შესრულებული ბოქაულის როლი უყვარს.

„გორიდან მოხუცი მშობლების გამო წამოვედი. ძალიან ბევრს მივაღწიე იქ და ვინანე, რომ ვეღარ დავბრუნდი. მერე დავოჯახდი. ახლა 15 წლის ბიჭი გვყავს. ჩემი ცოლი ცოცხალი ენციკლოპედიაა, ძალიან ნიჭიერია“, - თვალები უბრწყინავდა ამ დეტალების გახსენებაზე.


პირველად ქორწილს, 19 წლის ასაკში უთამადა. ლექსად თქმული ყველა სადღეგრძელო ტაშით ჯილდოვდებოდა.

„მე რომ სადღეგრძელოს ვიტყვი, ცამ ქუხილი უნდა დაიწყოს“, - ამბობდა და დასძენდა, რომ მას შემდეგ ლხინისა თუ ჭირის სუფრაზე უცვლელი თამადა იყო.

2008 წელს კონკურსში - „საქართველოს თამადა“, ჯერ რეგიონის გამარჯვებული გახდა, შემდეგ კი საქართველოს საუკეთესო თამადების ხუთეულში მოხვდა.

„კონკურსზე ოთხი სადღეგრძელო წარმოვთქვი დედაზე, ვაზზე, დღევანდელობაზე და ქალზე“, - იხსენებდა კონკურსის შემდეგ.



მისი ლექსების უმრავლესობა ქალზეა.

„ქალი ყველა დროის მარგალიტია, ვერაფერი შეედრება მის სიდიადეს, მის საოცრებას“, – ამბობდა იგი.

„მხოლოდ ლოცვა და სიყვარული გადაგვარჩენს“, – ამბობდა შალვა კეღოშვილი და ყველა დღეს ლოცვით იწყებდა და ამთავრებდა.

„დიდ პოეტებს ჩვევიათ ფსევდონიმით წერა“, – ასე ხსნიდა მისი ლექსების კრებულის „ჩიხორისელის“ ფსევდონიმით დაბეჭდვას.

„სულ მართალ კაცს ვთამაშობდი, ნაღდი ვიყავ,
აღარა ვარ,
ლამაზებზე ლექსებს ვწერდი
თამადა ვარ,
დღედაღამე ვლოცულობდი სამშობლოსთვის
ღმერთთანა ვარ,
ღმერთო იხსენ საქართველო!
თამადა ვარ...
ვაგლახ სიბერემ მიწია, ბეწვის ხიდზე ვეღარ გავალ
არ გამიწყრე გენაცვალე,
თამადა ვარ,
რა ყოფილა ეს ცხოვრება, რა ვიყავი
ეხლა რა ვარ,
გულო ჩადექ საგულესა, თამადა ვარ! თამადა ვარ!“







[ნინო ნარიმანიშვილი, თამარ თოთაძე, ადიგენი]