როგორ ხვდებიან ახალ წელს შერეულ ოჯახებში

ახალქალაქში მცხოვრებ აღდგომელაძეებისა და ბაროიანების შერეულ ოჯახში ახალი წელი განსაკუთრებული დღესასწაულია. ოჯახის უნიკალურობა ორი ერის, კულტურისა და ტრადიციების შერწყმაა. განსაკუთრებული და უნიკალურია მათი საახალწლო სამზადისი და სუფრაც.

ოჯახის დიასახლისი დალი აღდგომელაძე იხსენებს, რომ ახალ ოჯახთან შეგუება და მათთვის ქართული ტრადიციებისა და სამზარეულოს შეყვარება არ გასჭირვებია: „სიამოვნებით მიიღეს ყველაფერი. მაგალითად, საცივის შესახებ იცოდნენ, მაგრამ არ ჭამდნენ“.

ახლა მათ საახალწლო სუფრას ქართული ტრადიციული საცივიც ამშვენებს და სომხური ცივი ტოლმაც.

პრობლემა არც განსხვავებულ წესებს გამოუწვევია: „ჩემს დედამთილს უყვარდა, როცა კერძები მთლიანად ელაგა. მაგალითად, თუ გოჭს ჩვენ ნაჭრებად ვჭრით, იგი ამბობდა, რომ სუფრაზე მთელი გოჭი უნდა იდოს“.

დროთა განმავლობაში განსხვავებული ტრადიციები და სამზარეულოს ელემენტები ოჯახის ახლობლებმაც გადაიღეს და შერეული გახდა მათი სადღესასწაულო სუფრებიც.

„ჩვენთან მოდიოდნენ სომხები და დედაჩემისგან სწავლობდნენ. ეკითხებოდნენ, როგორ აკეთებ ნაზუქს - ეს ქართული ტკბილი პურია, გოზინაყს, საცივს. ყოველ წელს მეზობელი ქალები შემოდიოდნენ და დედა თავისი ხაჭაპურისა თუ საცივის რეცეპტებს არიგებდა. დედაჩემი კი მათგან იგებდა, როგორ მზადდება ერევნული ქადა ტკბილი შიგთავსით, ბადამბური და სხვა ორცხობილები“, - ამბობს დალი.

აღდგომელაძეების ოჯახს რამდენიმე საახალწლო ტრადიცია ჰქონდა.

„ახალი წლის მოსვლისთვის ყველა საქმე აუცილებლად დამთავრებული უნდა გვქონოდა. 10 საათის შემდეგ სუფრის გაწყობას ვიწყებდით. მაგიდაზე თეთრ სუფრას ვაფენდით და დედა სულ გვახსენებდა, რომ პირველად დანა-ჩანგალი არ დაგველაგებინა. პირველ რიგში სუფრაზე კანფეტებით ან ტკბილი ჰალვით სავსე ლარნაკს ვდებდით, რათა მთელი წელი პურმარილიანი, უხვი და ტკბილი გვქონოდა. ისეთი შთაბეჭდილება გვქონდა, რომ თუ პირველად მაგიდაზე ჭურჭელს დავაწყობდით, უსიამოვნებები შეგვექმნებოდა“, - გვიამბობს დალი.

ახალ ოჯახში შესულს სხვა ტრადიციებიც დახვდა: „სუფრასთან ვსვამთ ღვინოს, ვიხსენებთ, როგორი იყო გასული წელი და ოჯახის უფროსი განვლილ წელს მადლობას უხდის. ვგვით სახლს და ნაგავი გარეთ გაგვაქვს, მცირე ნაწილს კი სახლში ვტოვებთ, ერთ კუთხეში. შემდეგ ცოტა ხნით კარს ღიას ვტოვებთ, ახალ წელს ველოდებით. თუ კარი და ფანჯრები დაკეტილია, ახალი წელი სახლში როგორ შემოვა?! ფანჯარასთან ანთებულ სანთელს ვდგამთ, მომავალი წელიწადი ხომ ახალია და არ იცის, ვინ სად ცხოვრობს, სანთლით კი ვანიშნებთ, რომ ამ სახლში ადამიანები არიან და მას ელოდებიან“.

შერეულ ოჯახში ახლა უკვე ნაძვისხესთან ერთად ქართული ჩიჩლაკიც გაჩნდა: „ქმრის ოჯახმა ჩიჩილაკის შესახებ არაფერი იცოდა. აქ ბევრმა არ იცის, რა არის ჩიჩილაკი, ისეთმა ხალხმაც კი, ვისაც ქართველებთან ურთიერთობა აქვს. მე ვუხსნი, რომ ეს ქართული ნაძვის ხეა, რისგან აკეთებენ და როდის უნდა დაიწვას“.

დალი ამბობს, რომ მათ ოჯახში ერთმანეთს შეერწყა 2 იანვრის, ბედობის ტრადიციებიც. ახლა 2 იანვარს, სომხური წესების თანახმად, მონეტებიან ქადასაც აცხობენ და ქართულ წმინდა ბასილისაც.

„სომხური წესების მიხედვით, ქადა იმდენ ნაჭრად უნდა დაჭრა რამდენი წევრიცაა ოჯახში. რაც შეეხება ბასილის, დედაჩემი 2 იანვარს, ბედობის დღეს ყოველთვის ამზადებდა ადამიანის ფიგურას ტკბილი ცომისგან, ქართული ტრადიციით ამას კეთილი წელი ჰქვია. ჩვენ მას წმინდა ბასილის ვეძახით. მახსოვს, რომ თავს ლიმონათის საცობით აკეთებდა, თვალებს და პირს კი ხილით. დანარჩენად ჩვეულებრივი კაცუნა იყო, თავიც ჰქონდა, ხელებიც და ფეხებიც. ბასილის შიგნით ვმალავდით მონეტას და 2 იანვარს ყველა თითო ნაჭერს ვიღებდით. ვისაც მონეტა შეხვდებოდა, იმას აუცილებლად კარგი წელი ელოდა. მე დღემდე ვაკეთებ ბასილის ფიგურას და ახალგაზრდებს ვუმასპინძლდები“, - ამბობს დალი.

[ქრისტინა მარაბიანი, ახალქალაქი]