სოფელ ყვიბისში მდინარე დასახლების შუაგულში მიედინება. მიუხედავად იმისა, რომ მდინარის ნაპირას ნაგვის ურნები დგას, ადგილობრივები ნაგავს მაინც მდინარეში ყრიან. ყვიბისულაზეა დაერთებული საკანალიზაციო არხებიც.
„აქვე ვცხოვრობ და ყოველთვის ნაგვის ურნაში ვყრი ნაგავს. მეც ვბრაზდები, მაგრამ მაინც ყრიან, ალბათ იმიტომ, რომ ნაგვის ურნები მხოლოდ ცენტრალურ გზებზე დგას, შიდა ქუჩებში კი არ არის“, – ამბობს ყვიბისში მცხოვრები ნანი მახარაშვილი.
500 კომლიან სოფელში დანაგვიანებულ მდინარეზე ლაპარაკი არ სურთ, ყველა ამტკიცებს, რომ ნაგავს ურნაში ათავსებს, თუმცა ყვიბისულაში მხოლოდ საყოფაცხოვრბო კი არა, სამშენებლო ნარჩენებიც ყრია.
ანალოგიურია ვითარება ჭობისხევშიც, აქ ადგილობრივები ნარჩენებს მტკვარში ყრიან. სოფელში 250 ოჯახი ცხოვრობს.
„ნარჩენებს ეზოში ვწვავ. ნაგვის ურნა ჩემი სახლიდან 200 მეტრითაა მოშორებული და იმხელა გზაზე ვერ გამაქვს. მდინარის ნაპირზე სულ 10 ოჯახი ცხოვრობს და ნამდვილად არ ვიცი ვინ აბინძურებს სანაპიროს. ალბათ ღამე გამოაქვთ, თორემ დღე დავინახავდი“, – ამბობს გივი მაისურაძე, რომელიც ჭობისხევში მდინარის ნაპირზე ცხოვრობს.
საყოფაცხოვრებო ნარჩენები ყრია სოფელ ლარებთანაც, აქ ნაგავი ცენტრალური გზიდანაც კარგად ჩანს. სოფელში ექვსი ოჯახი ცხოვრობს, ყველა მათგანი აცხადებს, რომ ნარჩენები სანაპიროზე არ გააქვთ.
„ეს ძველი ნაგავია, ახლა აღარავინ ყრის, გაიხედეთ ჩემი ეზოს წინ, იქ არაფერია, სხვაზე ვერაფერს გეტყვით, ცელოფნის პარკებში ვაგროვებ და ნაგვის ურნაში ვაგდებ“, – ამბობს ლარებში მცხოვრები მადონა ლომიძე.
„საქართველოს მწვანეთა მოძრაობა/დედამიწის მოძრაობა - საქართველოს“ ოფისის დირექტორი ნინო ჩხობაძე ამბობს, რომ არალეგალური ნაგავსაყრელები ბორჯომში საკმაოდ ბევრია. მდინარეებიდან საყოფაცხოვრებო ნარჩენები მტკვარში ჩადის, რითაც გარემო ბინძურდება, გარდა ამისა ჩნდება დაავადებების კერაც: „ეს არის წყლის სერიოზული დაბინძურება და ადამიანის ჯანმრთელობაზე აისახება. ზაფხულში დანაგვიანებული გარემო იწვევს ალერგიულ რეაქციებს. იზრდება მწერების რაოდენობა და ინფექციური დაავადებები“.
ჩხობაძე ამბობს, რომ დანაგვიანებული გარემო ბორჯომში ტურისტების ნაკადსაც მნიშვნელოვანდ შეამცირებს, ამიტომ ადგილობრივმა თვითმმართველობამ ზომები უნდა გაამკაცროს: „ძნელია გამოავლინო დამბინძურებელი. ეს არის ძალიან რთული პროცედურა, არცერთი მეზობელი არ იტყვის ვინ გადაყარა ნაგავი მდინარეში. ზედამხედველობის სამსახური ითხოვს, მაშინ დამიყენეთ კამერები და დავინახავ ვინ ყრისო. ვფიქრობ გამოსავალია, თუ საჯარიმო სანქციები ერთ ადამიანზე კი არა, მთელ სოფელზე დაიწერება, მაგრამ სოფელი არ არის იურიდიული პირი და ამასაც ვერ იზამ“.
2020 წლამდე თვითმმართველობებმა არალეგალური ნაგავსაყრელების პრობლემა უნდა მოაგვარონ.
„მათ ამისთვის ბიუჯეტში თანხებიც ექნებათ გაწერილი. გარდა ამისა უნდა გაძლიერდეს დასუფთავების სამსახური, უნდა შეიძინონ დამატებითი ურნებიც, რადან მიმდინარე წლიდან ნარჩენების სეპარირებაც დაიწყება“, – ამბობს ჩხობაძე.
ბორჯომის მუნიციპალიტეტში ჯამში 700 ნაგვის ურნა დგას. უახლოეს მომავალში კი 60 ურნის დამატება იგეგმება. დასუფთავების სამსახურის უფროსის დავით ზაალიშვილის განმარტებით, ნაგავმზიდი სოფელში კვირაში ორჯერ მიდის, მიუხედავად ამისა, მოსახლეობა ნარჩენებს მაინც მდინარესა და ქუჩაში ყრის: „მოსახლეობაც უნდა ზრუნავდეს სისუფთავეზე. ურნებს არ გვადმევინებენ თავის სახლთან ახლოს, ზოგი სად ჩააგორებს ზოგი სად, იყო შემთხვევა, რომ ხევში გადააგდეს“.
ზაალიშვილის თქმით, მას შემდეგ რაც სოფლებში თოვლი დადნა და ნარჩენები გამოჩნდა, დასუფთავებაც დაიწყეს. პირველ ეტაპზე ტურისტული ზონები დაასუფთავეს, მომავალი კვირდან კი სოფლებში გავლენ. დასუფთავების აქციაში ჩაერთვება სხვადასხვა ორგანიზაციაც: „მდინარეების დასუფთავება ძალიან რთულია. ჩვენ მოსახლეობას ვაფთხილებთ, რომ არ დააბინძურონ გარემო, დაჯარიმება კი მერიის ზედამხედველობის პრეროგატივაა“.
ბორჯომის მუნიციპალიტეტის მერიაში აცხადებენ, რომ 2018–2019 წლებში ზედამხედველობის სამსახურს არცერთი მოქალაქე არ დაუჯარიმებია.
[თინათინ ზაზაძე, ბორჯომი]