აწყურის ტყეში ფიჭვის ხეებს მავნებლები ახმობენ

ეროვნული სატყეო სააგენტოს ტყის მოვლა–აღდგენის სამმართველოს თანამშრომლებმა აწყურის ხელოვნურ ტყეში არსებული მდგომარეობა გუშინ, 13 მაისს შეისწავლეს.

„წვერხმელობა გამოწვეულია მავნებლებით. ეს შეიძლება იყოს ქერქიჭამია, ან დიდი და მცირე მებაღე, ანუ ლაფანჭამია, ასე გამოიყურება ტყე, როცა ისინი ხეებს აზიანებენ. შესაძლოა, იქ კიდევ სხვა მავნებლებიც იყვნენ, ამიტომ ჯერ დეტალურად უნდა შევისწავლოთ“, – ამბობს ტყის მოვლა–აღდგენის სამმართველოს მთავარი სპეციალისტი გიორგი მამადაშვილი და ამატებს, რომ ამას დიდი დრო არ დასჭირდება, თუმცა თითოეულ ხის შესწავლა ცალ–ცალკეა საჭირო, – „გავარკვევთ რამდენად აქვს ხეს საშუალება თავი გადაირჩინოს, თუ ამის რესურსი არ გამოჩნდება ზეხმელები სანიტარული მეთოდებით მოიჭრება“.

ეროვნული სატყეო სააგენტოს თანამშრომლებმა აწყურის ტყეში ფიჭვების ხმობის შესახებ „სამხრეთის კარიბჭესგან“ შეიტყვეს.

„სამცხე–ჯავახეთის სხვა ტერიტორიებიდან შემოდის–ხოლმე შეტყიბინება. რაც გუშინ აწყურში ვნახეთ, მიკვრის, რომ აქამდე ამის შესახებ არ გვაცნობეს“, – ამბობს მამადაშვილი.

შეგახსენებთ, რომ აწყურის ხელოვნურ ტყეში, რომელიც დაახლოებით 60 წლის წინ გაშენდა, ხეები ხმება. ადგილობრიები ამბობენ, რომ გამხმარი ხეების რაოდენობამ წელს განსაკუთრებით იმატა.

საქართველოში დიდი ლაფნიჭამია, რომელიც ხის ლაფანზე იზრდება. მასობრივად გავრცელდა 50-70-იან წლებში. ის პირველად ბორჯომში ე.წ. ხემომწვარას ნაძვნარებში გამოჩნდა. კვლევებით დადგინდა, რომ დიდი ლაფნიჭამია 1956 წელს ჩითახევის ჰიდროელექტროსადგურის მშენებლობისთვის ციმბირიდან შემოზიდულ ფიჭვის გაუქერქავ მორებს შემოჰყვა. ლაფნიჭამია თანდათან საქართველოს რეგიონებს მოედო და ნაძვები მასობრივად გაახმო.

წიწვოვნებისთვის ქერქიჭამიებიდან ყველაზე საშიში ე.წ. მბეჭდავი ქერქიჭამიაა. ქერქიჭამიას ერთ-ერთი სახეობა მარტო კენწეროზე მრავლდება და მას კენწეროს ქერქიჭამიას უწოდებენ. ხეს იცავს გახევებული კანი - ქერქი, შემდეგ მოდის ლაფანი - რბილობი, რითაც ხეში საკვები ნივთიერება ფესვებიდან წვერომდე გადაადგილდება. როგორც კი მავნებელი ლაფანს დააზიანებს, შეჭამს, საკვების მოძრაობა შეწყდება და ხე წვეროდან იწყებს ხმობას.

[თინათინ ზაზაძე, ახალციხე]