ლალი ბერიძე ახალციხეში ცხოვრობს. ამბობს, რომ კაფეში, რესტორანში, ან, სხვა, საჯარო თავშეყრის ადგილას წასვლა ყოველთვის მცირე დისკომფორტს უქმნის. ამიტომ, მოწევის აკრძალვა რიგ ადგილებში, რაც „თამბაქოს კონტროლის შესახებ“ ახალმა კანონმა დაარეგულირა, კარგი გადაწყვეტილებაა: „აქამდე სადაც შევდიოდი, ყოველთვის სიგარეტის სუნი იყო და ვერ ვჯდებოდი. გარდა იმისა, რომ სუნი აგდის და არ მოგწონს, სუნთქავ ამ კვამლს და ორგანიზმი გიავადდება“.
ირაკლი ნადირაძე წლებია ეწევა. იგი ფიქრობს, რომ მისი უფლებები შეიზღუდა: „მინდა, რომ ნებისმიერ შენობაში დავჯდე კომფორტულად და მოვწიო. რატომ უნდა ვიარო ყოველწუთს გარეთ ამისთვის?! ეს ჩვენთვის ძალიან მოუხერხებელი იქნება. უნდა აკრძალულიყო გარკვეულ დაწესებულებებში და არა ყველგან“.
პირველი მაისიდან სიგარეტს ვეღარ მოწევთ:
► ნებისმიერი დანიშნულების შენობა-ნაგებობაში [გარდა ქვემოთ ჩამოთვლილი ზოგიერთი გამონაკლისისა]. იგულისხმება შენობა, რომელსაც აქვს იატაკი, სახურავი ან ჭერი და არანაკლებ 1/2-ზე აქვს ნებისმიერი სახის ან/და მასალის მოძრავი ან უძრავი კედლები, მათ შორის, ღია ან დახურული ფანჯარა და კარი.
► საზოგადოებრივ ტრანსპორტში [გარდა ტაქსისა და კატერისა];
► საგანმანათლებლო, სააღმზრდელო და საგანმანათლებლო-სააღმზრდელო დაწესებულებების, სხვა სასწავლო დაწესებულებების, ბიბლიოთეკების, მოსწავლე ახალგაზრდობის ბანაკების, ბავშვთა გასართობი ცენტრების და 18 წლამდე ასაკის პირებისთვის განკუთვნილი სხვა დაწესებულებების შენობა-ნაგებობებში და მათ საკუთრებაში არსებულ ტერიტორიებზე, აგრეთვე 18 წლამდე ასაკის პირებისთვის განკუთვნილ საზოგადოებრივ შეკრებებზე;
► სამედიცინო და ფარმაცევტული დაწესებულებების შენობა-ნაგებობებში და მათ საკუთრებაში არსებულ ტერიტორიებზე;
► ბენზინგასამართი, გაზგასამართი და გაზგამანაწილებელი სადგურების, აგრეთვე იმ დაწესებულებათა შენობა-ნაგებობებში და მათ საკუთრებაში არსებულ ტერიტორიებზე, სადაც ცეცხლსაშიში ნივთიერებები ინახება.ახალციხის სხვადასხვა ბარ–რესტორნების მფლობელები ამბობენ, რომ ამ ცვლილებამ შესაძლოა კლიენტების ნაწილის უკმაყოფილება გამოიწვიოს, მაგრამ, მათი რაოდენობის შემცირებას არ ელიან.
„მქონია ბევრი შემთხვევა, უკან გაბრუნებულან კლიენტები, იმიტომ, რომ მწეველი ადამიანები დახვედრიათ რესტორანში. ამიტომ, არ მგონია, რომ კლიენტებს დავკარგავ. ბე ვრად ჯანსაღი სიტუაცია იქნება“, – ამბობს რესტორან „რაბათის“ ხელმძღავანელი ეკა ბახტურიძე.
სასტუმრო „ლომსიას“ ბარ–რესტორანში, სადაც მწველებისა და არამწეველებისთვის ცალ–ცალკე ადგილებია გამოყოფილი, გვეუბნებიან, რომ ხშირად უცხოელ სტუმრებს, უკმაყოფილება გამოუთქვამთ.
„მიუხედავად იმისა, რომ თვითონაც ეწევიან, მაინც არ მოსწონთ შენობაში სიგარეტის კვამლი. გვეუბნებიან, რომ ყველაფერი კარგად არის, თუმცა უფრო კარგი იქნება მოწევას თუ ავკრძალავთ“, – ამბობს სასტუმრო „ლომსიას“ რესტორნის მენეჯერი მედეა კოპაძე.
გახსნის დღიდანვე აკრძალულია მოწევა ახალციხის ნამცხვრის სახლში, სადაც, განსაკუთრებით შუადღეს, ხალხმრავლობაა. კომპანიის ხელმძღვანელი ლალი სამსონიძე ამბობს, რომ ამგვარი მკაცრი მიდგომა ჯანსაღი გარემოს უზრუნველსაყოფად მიიღო და არ ფიქრობს, რომ ამის გამო ნაკლები ადამიანი დადის: „ღია გაყიდვები გვაქვს, პროდუქცია ზემოდან აწყვია და არ არის სასიამოვნო, როდესაც სიგარეტის კვამლი ყველაფერს ედება. გარდა ამისა, ბევრი ბავშვი მოდის და არ მინდა, კედლები სიგარეტის სუნით იყოს გაჟღენთილი“.
სიგარეტის მოწევა დასაშვებია:
► ფიზიკური პირის საცხოვრებელ ადგილას;
► თამბაქოს კვამლის შემსწავლელ სპეციალიზებულ ლაბორატორიულ დანადგარში;
► პენიტენციურ დაწესებულებაში, სადაც მოწევის პირობებს განსაზღვრავს შესაბამისი მინისტრი;
► წინასწარი დაკავების იზოლატორში;
► კანონის შესაბამისად გაცემული ნებართვის საფუძველზე მოწყობილ სიგარაბარში;
► სამორინეში;
► აეროპორტის სატრანზიტო ზონაში სპეციალურად გამოყოფილ მოსაწევ ოთახში;
► სტაციონარული ფსიქიატრიული და პალიატიური მკურნალობისთვის განკუთვნილ დაწესებულებებში თამბაქოს მოწევა ნებადართულია შესაბამისი დაწესებულების ხელმძღვანელის სპეციალური ბრძანებით დადგენილი წესით.
► 2020 წლის 1 იანვრამდე დასაშვებია სტადიონის ტერიტორიაზე მოწევა.
► 2020 წლის 1 იანვრამდე დასაშვებია თამბაქოს მოწევა სასტუმროს ნომრების არაუმეტეს 20%-ში.იქ სადაც მოწევა აიკრძალება, სიგარეტს ვინმე მაინც თუ მოწევს, მეპატრონემ სამართალდამცველებს უნდა აცნობოს. წესების დარღვევის შემთხვევაში დაწესებულება დაჯარიმდება 500 ლარით, განმეორებისას – 1000 ლარით.ფიზიკური პირის შემთხვევაში კი ჯარიმა 100 ლარია.
ახალი კანონი საქართველოს პარლამენტმა 2017 წელს მიიღო. აკრძალვა ამავე წლის ივლისიდან უნდა ამოქმედებულიყო, თუმცასაზოგადოებაში აზრთა სხვადასხვაობის გამო, მისი ძალაში შესვლა ერთი წლით გადაიდო.
[ლუბა გიორგაძე, ახალციხე]