თვითნებურად დაკავებული შენობა და ხელისუფლების დუმილი – ვეტერანები სკოლის ყოფილ შენობაში შესახლდნენ

ახალციხეში, პეტრე იბერის ქუჩაზე N17-ში მდებარე შენობა, სადაც წლების წინ სკოლა –ინტერნატი იყო განთავსებული, 9 ოჯახმა უნებართვოდ დაიკავა. ავარიულ შენობაში განთავსებულები აცხადებენ, რომ ომის ვეტერანები და მათი ოჯახის წევრები არიან.

ვის ეკუთვნის შენობა, რომელიც თვითნებურად დაიკავეს

ყოფილ სკოლაში ვეტერანები თვითნებურად, არჩევნების პირველ ტურამდე ორი კვირით ადრე, 24 სექტემბერს შევიდნენ. შენობა, რომელიც მათ დაიკავეს 2013 წლიდან თავისუფალია.
სკოლა სხვა შენობაში გადაიტანეს. მიზეზი ის იყო, რომ აქ ააიპ სამცხე–ჯავახეთის რეგიონული განვითარების სააგენტოს საჯარო მოხელეთა გადამზადების ცენტრი უნდა გაეხსნა. ამიტომ სკოლის შენობა, რომელიც სახელმწიფო ქონების ეროვნული სააგენტოს ბალანსზე იყო ახალციხის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს (ბრძანება N1/1-565) გადაეცა. მაშინდელმა ახალციხის საკრებულომ კი ეს ფართი 2014 წლის 4 ივნისს უზურფრუქტის წესით (ხელშეკრულება N36) სააგენტოს გადასცა. საკრებულოსა და სააგენტოს შორის გაფორმებული ხელშეკრულების თანახმად 4089 კვადრატულ მეტრ მიწაზე განლაგებულ ორ ობიექტში სწავლებისა და გადამზადების ცენტრი უნდა გაიხსნას.

„ორი ბოძია ჩარჭობილი, აქ სხვა გაკეთებული არაფერია. თუ რამის გაკეთება უნდოდათ, სად იყვნენ აქამდე?!“ – კითხულობს გარდაცვლილი ჯარისკაცის მეუღლე თეა ნარიმანიძე, რომელმაც სამ შვილთან ერთად უნებართვოდ აქ ორი ოთახი დაიკავა, აქამდე კი ნათესავთან ცხოვრობდა.

რატომ ვერ მოხერხდა ამ დრომდე გადამზადების ცენტრის გაკეთება?

სამცხე–ჯავახეთის რეგიონული განვითარების სააგენტოს თავმჯდომარე ნანა ზუბაშვილი იმას, რომ ამ დრომდე სკოლაში დაგეგმილი სარემონტო სამუშაოების ვერ მოესწრო არა ერთი მიზეზით ხსნის. მისი თქმით, პირველი სირთულე იმან შექმნა, რომ ქალაქი და თემი გაიყო და ახალციხის მერია ცალკე ჩამოყალიბდა. ამ თვალსაზრისით კი დოკუმენტებში ცვლილების შეტანას დრო დასჭირდა. მერიის ჩამოყალიბების შემდეგ კი სააგენტომ ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმი მაშინდელ მერთან გიორგი კოპაძესთან გააფორმა.

„სააგენტოს გადამზადების ცენტრის გასაკეთებლად თანხა უნდა მოეძიებინა. მაშინ პოლონეთის საელჩოს გრანტი იყო. საუბარი გვქონდა გაეროსთან და ქეასთანაც. თანხის აკუმულირებას ვცდილობდით, 100 000 ლარამდე უკვე გვქონდა, ოღონდ დონორები თვითმმართველობის მხირდან თანადაფინანსებას ითხოვდნენ“, – გვიხსნის ზუბაშვილი.

მისივე თქმით, ქალაქის 2015 წლის ბიუჯეტში თანადაფინანსებისთვის 50 000 ლარი გაიწერა კიდეც, თუმცა არასწორად. მუხლი რომელშიც აღნიშნული თანხა იდო, კულტურული მემკვიდრეობის მნიშვნელობის ძეგლისთივს უნდა გახარჯულიყო. ამიტომ შესაბამისი ორგანოებიდან ნებართვის მიღებაზე დაიწყეს ზრუნვა. ამასობაში კი აღმოჩნდა, რომ სკოლის ყოფილი შენობა, არანაირ კულტურულ მემკვიდრეობას არ წარმოადგენდა: „ამიტომ ეს თანხა ამასობაში სხვა საჭიროებისთვის დახარჯეს“.

თუმცა, ვიდრე ქალაქის მერიასთან ეს გაუგებრობა შეიქმნებოდა, ზუბაშვილი ამბობს, რომ მანამდე მათთვის უზურფუქტის წესით გადაცემულ შენობაში გარკვეული სამუშაოები განახორციელდა: „ტენდერი იყო გამოცხადებული და გამარჯვებულმა კომპანიამ 3 თვე იმუშავა, 58 ათასი ლარი გავხარჯეთ“.

მერიასთან გაფორმებული მემორანდუმის თანახმად, შენობაში, რომელიც სააგენტოს უვადოდ გადაეცა, არსებულ საკონფერენციო, სატრენინგო, საგამოფენო ფართს და მატერიალურ–ტექნიკურ ბაზას თვითმმართველობა უსასყიდლოდ გამოიყენებს.

„იქ გარდა საკონფერენციო და სატრენინგო დარბაზებისა კეთდება სასადილო და კაფე, სადაც 23 სოციალურად დაუცველი ახალგაზრდა, ფუნქციონირების დაწყების შემდეგ, მუდმივად დასაქმდებოდა“, – ამბობს ზუბაშვილი.

„ვიღაცამ აქ ფული აკეთოს და მე შვილები ღია ცის ქვეშ დამრჩნენ?! არაფრის ფასად ამ შენობას არ დავტოვებთ!“ – აცხადებს შუშანა კოპაძე და ამატებს, რომ მისი მეუღლე შრომის უუნაროა, რადგან ომში კანტუზია მიიღო, ამის გამო სოციალურად დაუცველები გახდნენ. ბოლოს კი ქირით ცხოვრობდნენ, ფულს ვეღარ იხდიდნენ და თავი აქ შემოაფარეს.

ყოფილ სკოლაში შეჭრილი ყველა ოჯახი აცხადებს, რომ ეკონომიურად უჭირთ და შენობის დატოვებას არ აპირებენ. შეკითხვაზე, აქამდე სად ცხოვრობდნენ, ან ახლა რატომაა სახელმწიფო ვალდებული ბინებით უზრუნველყონ, აცხადებენ: „ჩვენმა ქმრებმა და შვილებმა თავი ამ ქვეყანას შეწირეს, აქამდე ქირითი ვიყავით, ვეღარ გადავიხადეთ, ბინებიდან გვყირდნენ და ეს შენობა იმიტომ დავიკავეთ“.

ზუბაშვილი ვეტერანების შენობაში შესვლაზე: „ეს წინასაარჩევნო დაპირებაა“

როგორ მოხდა ისე, რომ ცხრავე ოჯახს ანალოგიური პრობლემა ერთად შეექმნაა, ამაზე ვეტერანების საქმეთა სახელმწიფო სამსახურის სამცხე–ჯავახეთის სამმართველოს უფროსი დავით ფეიქრიშვილი ამბობს: „ყველას ერთად არ ყრიდნენ ბუნებრივია, ერთმანეთს იცნობდნენ და კავშირი ჰქონდათ. 5 თვე ვაკავებდი ამ ხალხს, „პაგრანატრიადის“ ბინებში უნდოდათ შესვლა და მოეცადათ. ჩემი ხათრით გაჩერდნენ, მაგრამ მერე აღარ მოიცადეს და პრინციპში, მართლებიც არიან“.

ამართლებს თუ არა თვითნებურად შენობის დაკავებას, ვეტერანების სამმართველოს უფროსის მსგავსად ახალციხის ადგილობრივი თვიმმართველობაც, რომლის ბალანსზეც ეს შენობაა, უცნობია. მერიაში ამ შენობასთან დაკავშირებულ კითხვებზე პასუხის მისაღებად წერილობით მიმართვა მოგვთხოვეს.

მიუხედავად იმისა, რომ ერთი თვე გავიდა მას შემდეგ, რაც მათ საკუთრებაში არსებული შენობა ვეტერანებმა თვითნებურად დაიკავეს, მერიიდან ვეტერანებთან ამ დრომდე არავინ მისულა.

„როცა ამ ადამიანებთან მივედი, მითხრეს ეს შენობა მერიისააო“, – ამბობს ნანა ზუბაშვილი და ამატებს, – „ეს წინასაარჩევნო დაპირებაა, რაც არის გაუაზრებელი და ლოგიკას არ ექვემდებარება“.

თავად შენობაში შეჭრილები კი არჩევნებამდე რამდენიმე დღით ადრე ყოფილი სკოლის დაკავებას ასე ხსნიან: „ვიცოდით, რომ აქ დევნილები უნდა შემოჭრილიყვნენ და დავასწარით. მანამდე ქალაქის მერთან კოპაძესთანაც არა ერთხელ ვიყავით მისული ცალ–ცალკე და ვთხოვეთ რომ ბინა მოეცა, მაგრამ გვპასუხობდა, რომ ამის საშაულება არ ჰქონდა და თუ რამე გამოჩნდებოდა, დაგვეხმარებოდა“.

როგორც ვეტერანების სამმართველოში ამბობენ, გიორგი კოპაძეს, რომელიც ახლა „ქართული ოცნების“ მაჟორიტარი დეპუტატობის კანდიდატია, თუმცა, მანამდე ქალაქის მერი იყო, მესაზღვრეების ყოფილი შენობის თვითმმართველობის ბალანსზე გადაცემა სურდა: „ამბობდა, ფულს ჩავდებ და 200 ოჯახს შევასახლებო“.

რა გეგმა ჰქონდა გიორგი კოპაძეს სოციალურად დაუცველი ვეტერანების ბინებით დაკმაყოფილებასთან დაკავშირებით, ამის გასარკვევად „სამხრეთის კარიბჭე“ მას ტელეფონით დაუკავშირდა.

„არ დაანებებ მაგ ნაციონალობას და ნაციონალების მხარდაჭერას თავს?! ახლა რატომ მეკითხები მაგაზე, რატომ დაიწყე ეგ კამპანია, დღეს დაგჭირდა ასე ძალიან?! ათი დღის წინ რატომ არ მკითხე ან ორი თვის წინ?!“ – გვითხრა მან და ტელეფონი გაგვითიშა.

საქმე სასამართლომდე მივა

სამმართველოს უფროსი დავით ფეიქრიშვილი ირწმუნება, რომ ვიდრე ხელისუფლება ვეტერანებს ალტერნატიულ ფართს არ შესთავაზებს, მათი აქედან გამოყრის უფლება არავის აქვს: „აქ შესულებიდან ერთს კანტუზია აქვს, ერთი დაიჭრა, ერთი საერთოდ გარდაიცვალა და შვილები დარჩა. ყველა გაუბედურებული ოჯახია. ძაღლები ხომ არ არიან, ქუჩაში რომ გამოყარონ?! თან ვეტერანების შესახებ კანონის მე–15 მუხლის თანახმად, მათ ვერ გამოყრიან ისე, თუ ალტერნატიული ფართი არ შესთავაზეს“.

კანონში, ომისა და სამხედრო ძალების ვეტერანების შესახებ მე–15 მუხლის ბ ქვეპუნქტში წერია, რომ „მეორე მსოფლიო ომის მონაწილეების, სხვა სახელმწიფოთა ტერიტორიაზე საბრძოლო მოქმედების მონაწილეებისა და საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის, თავისუფლებისა და დამოუკიდებლობისათვის საბრძოლო მოქმედების მონაწილეების სოციალური დაცვა ითვალისწინებს: დაკავებული სასამსახურო საცხოვრებელი სახლებიდან გამოსახლების დაუშვებლობას სამაგიეროს მიუცემლად“.

თუმცა, როგორც „ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის“ იურისტი გიორგი წამალაიძე გვიხსნის, შენობა რომელიც ვეტერანებმა დაიკავეს სასამსახურო საცხოვრებელი სახლი არაა: „ასე რომ იყოს, მაშინ ის საცხოვრებლად მათთვის თავდაცვის სამინისტროს უნდა გადაეცა“.

ფეიქრიშვილს სასამართლოს მოგების იმედი, სწორედ ამ მუხლის მიხედვით აქვს. ზუბაშვილი კი დარწმუნებულია, რომ კანონი მის მხარესაა, რადგან ვეტერანები ამ შენობაში ახლა შეიჭრნენ და წლების განმავლობაში აქ არ უცხოვრიათ. თუმცა, ვიდრე იგი სასამართლოს მიმართავს, რეაგირებას შინაგან საქმეთა სამინისტროდან ელოდება. მან მომხდარის შესახებ ახალციხის რაიონულ სამმართველოს წერილობით 13 ოქტომბერს აცნობა, თუმცა ამ დრომდე, ისევე როგორც თვითმმართველობას, აღნიშნულზე რეაგირება არც სამართალდამცავებს მოუხდენიათ. ზუბაშვილს ამ დრომდე პასუხი არ მიუღია.

„2015 წლის 11 დეკემბრის პოლიციის შესახებ საქართველოს სამოქალაქო კოდექსში შესული ცვლილებების შესაბამისად, ჩვენი უწყება არ არის უფლებამოსილი განახორციელოს საკუთრებაში არსებული უძრავი ნივთის ხელყოფის ღონისძიებები, ანუ ამ შემთხვევაში გამოსახლება. ეს სასამართლოს კომპეტენციაში გადავიდა . ამის შესახებ განცხადების ავტორს აცნობებენ“, – გვითხრეს შინაგან საქმეთა სამინისტროს საზოგადოებასთნ ურთიერთობის სამსახურში.

გამოსახლების შესახებ გადაწყვეტილება რომ სასამართლომ უნდა მიიღოს და შემდეგ მოხდეს ამის აღსრულება, ამაზე საიას იურისტი გიორგი წამალაიძეც საუბრობს: „სასამართლოში უნდა მოითხოვონ საკუთრების ხელშეშლის აღკვეთა და ნივთის გამოთავისფლებულ მდგომარეობაში მფლობელისთვის გადაცემა. მოპასუხედ უნდა დაასახელოს ყველა ის პირი, ვინც ამ ფართშია შეჭრილი და სარგებლობს უნებართვოდ. აუცილებელია დასაბუთდეს საკუთრების ხელშეშლის ფაქტი“.

ნანა ზუბაშვილის განცხადებით, თუ იგი შინაგან საქმეთა სამინისტროდან უარყოფით პასუხს მიიღებს, სარჩელს სასამართლოში შეიტანს.
გამოასახლებენ თუ არა დევნილებს ალტერნატიული ფართის გამოყოფის გარეშე, ჯერ უცნობია. მანამდე კი აქ თითო ოჯახი ორ–ორ ოთახშია განაწილებული. არიან ისეთებიც საწოლი და კარადა დერეფანში რომ უდგათ. შენობაში არც წყალი, არც შუქი და არც სხვა კომუნიკაციაა. მიუხედავად არსებული პირობებისა, აქ მცხოვრებლები ირწმუნებიან, რომ შენობას სიცოცლხის ფასადაც კი არ დათმობენ.

ზუბაშვილი კი ადგილობრივი თვითმმართველობიდან თანადაფინანსებას მომავალი წლის ბიუჯეტში ისევ ელოდება, ამბობს რომ როგორც მერიაში დაპირდნენ, ამ თანხას ნოემბერში, ბიუჯტის დაგეგმვისას გაითვალისწინებენ. ასევე აწარმოებს მოლპარაკებებს გაეროსთან და სხვა დონორ ორგანიზაციებთანაც. თუმცა, ვიდრე ეს საკითხები გადაწყდება, როგორც ზუბაშვილი ამბობს, აქ მცხოვრებლები შენობის უნიკალურ კედლებს აზიანებენ: „ვთხოვე თვითმმართველობას, რომ ეს მაინც აღეკვეთა, ჩვენ ამ კედლების შენარჩუნებას ვაპირებდით“.

რა შენარჩუნდება ქალაქისთვის საკმაოდ სტრატეგიულ ობიექტზე და ვის დარჩება საბოლოოდ სკოლის ყოფილი შენობა, ალბათ სასამართლო გადაწყვეტს.

[თამუნა უჩიძე, ახალციხე]