მოუგვარებელი პრიორიტეტული ინფრასტრუქტურა

ბოლო წლებში სახელმწიფო ბიუჯეტით გათვალისწინებულ ინფრასტრუქტურულ ქვეპროგრამებს შორის აქტუალურია საგზაო, რეგიონული და მუნიციპალური და წყლის ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესება. ინფრასტრუქტურა ადგილობრივ ბიუჯეტებშიც ძირითად პრიორიტეტულ სფეროებს შორისაა.

ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტისთვის (NDI) CRRC-საქართველოს მიერ 2015 წლის აგვისტოში ჩატარებული გამოკითხვის შედეგებიდან ირკვევა, რომ მოსახლეობის მიერ ინფრასტრუქტურასთან დაკავშირებით დასახელებული პრობლემები სახელმწიფო პრიორიტეტებს მეტნაკლებად ემთხვევა.

მონაცემები წარმომადგენლობითია და როგორც ქვეყნის მასშტაბით, ისე დასახლების ტიპის და ცალკეული ქალაქების მიხედვით არსებულ ვითარებასთან დაკავშირებით საინტერესო სურათს იძლევა.

გზები, წყლით მომარაგება, გაზმომარაგება და გარემოს დაბინძურება მოსახლეობის მიერ ყველაზე ხშირად დასახელებული საკითხებია.



ბიუჯეტის ხარჯვისას გასათვალისწინებელ პრიორიტეტებს შორის მოსახლეობამ იგივე საკითხები დაასახელა. თუმცა მათ დაემატა წყალარინების (კანალიზაციის) პრობლემა, რომლის მოგვარებაზეც მოსახლეობის 13%-ის აზრით, ადგილობრივი ბიუჯეტიდან ფინანსური რესურსები უნდა გამოიყოს.

ქვეყნის მასშტაბით, ინფრასტრუქტურა-კეთილმოწყობასთან დაკავშირებული ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხები ძირითადად სოფლების მოსახლეობისთვის წარმოადგენს პრობლემას. გზების მდგომარეობა სოფლის მოსახლეობის უფრო დიდ ნაწილს (51%) აწუხებს, ვიდრე ქალაქის (28%). ყველაზე ხშირად ეს საკითხი კი დასავლეთ საქართველოს სოფლებში დასახელდა (57%).

საქართველოს სოფლის მოსახლეობის ნახევარზე მეტი (52%) წყლის მიწოდებას პრიორიტეტულ საკითხებში ასახელებს. ამ საკითხის პრობლემურობა ყველაზე მეტად აღმოსავლეთ საქართველოს სოფლების (67%) მაცხოვრებელთა შემთხვევაში გამოიკვეთა.

ქალაქებთან (10%) შედარებით გაზმომარაგება მნიშვნელოვანი საკითხია სოფლების მოსახლეობისთვის (47%), აქედან დასავლეთ საქართველოს სოფლებში მოსახლეობის 53%, ხოლო 38% აღმოსავლეთ საქართველოს სოფლებში პრიორიტეტულად მიიჩნევს გაზმომარაგებას.

ქვეყნის მასშტაბით მეოთხე მნიშვნელოვანი საკითხი გარემოს დაბინძურება კი ყველაზე მეტად ქალაქებისთვის, განსაკუთრებით კი თბილისის მოსახლეობისთვის არის აქტუალური (43%). გარემოს დაბინძურება ყველაზე ნაკლებად სოფლის მოსახლეობას აწუხებს (7%).
კვლევა წარმომადგენლობითია რვა თვითმმართველი ქალაქის შემთხვევაში. ცალკე აღებული მონაცემების ანალიზი გვაჩვენებს, რომ არამხოლოდ სოფლის წინაშე დგას ქვეყნის მასშტაბით მოსახლეობის მიერ გამოვლენილი პრიორიტეტული პრობლემები.

მაგალითად გზების მდგომარეობას ქალაქ ოზურგეთის მოსახლეობის 54%, ზუგდიდის - 36%, ქუთაისის - 36% და გორის მაცხოვრებლების 32% მიიჩნევს პრობლემად. წყალმომარაგება თელაველების 77%-თვის და ქუთაისელების 50%-სთვის წარმოადგენს მნიშვნელოვან საკითხს. წყალარინების (კანალიზაციის) საკითხის მოგვარებაა საჭირო ზუგდიდელების 43%-ის და ბათუმელების 35%-ის აზრით. სპორტული და დასასვენებელი დაწესებულებების არსებობა მნიშვნელოვანია მცხეთელების 44%-ისთვის. დასუფთავებულ ქუჩებს ისურვებდა ბათუმელების (33%), გორელების (32%) და ახალციხელების (32%) დაახლოებით მესამედი. აღმოსავლეთ საქართველოს ქალაქებში - მცხეთაში (39%), თელავში (34%) და გორში (26%)- ქალაქის სამ პრიორიტეტში უსახლკარო ცხოველების საკითხი მოხვდა, მაშინ როცა დასავლეთ საქართველოს ქალაქების მოსახლეობის მიერ ის ნაკლებად დასახელდა.

ინფრასტრუქტურისთვის გამოყოფილი რესურსების მიუხედავად, ამ სფეროში პრიორიტეტული საკითხები - გზები და წყალმომარაგება - საქართველოს მოსახლეობის დიდი ნაწილისთვის ყველაზე მეტად მოუგვარებელ პრობლემას წარმოადგენს. ასეთ ვითარებაში, ინფრასტრუქტურული სამუშაოების ეფექტურობის გასაზრდელად, ხელისუფლების მხრიდან ახალი მიდგომების შემუშავების საჭიროება დგება.

[თიკო ტყეშელაშვილი]