გასული წლის 26 აგვისტოს ჭელაში მოჭრილი მინარეთი მეჩეთს სამი თვის შემდეგ დაუბრუნეს. მას შემდეგ აქ ლოცვები ისე მიმდინარეობს, რომ მინარეთიდან მოაძინს მოძახილი არ გაუკეთებია.
„მინარეთთან განათება დავამონტაჟეთ. დღისით ის ისეც ჩანს, ღამით კი განათების საშუალებით უკეთ გამოჩნდება, ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ის უხმობს მლოცველებს, ვისაც უნდა, მოვა და ილოცებს“, - ამბობს სამცხე-ჯავახეთის მუფთი მამუკა ვაშაყმაძე.
მინარეთი მეჩეთს დაზიანებული დაუბრუნეს, მას მინები ჩამსხვრეული და აივანი მოშლილი ჰქონდა. როგორც ჭელის მეჩეთის კომისიის ერთ-ერთი წევრი ფრიდონ აბაშიძე ამბობს, იგი მას უნდა აღედგინა, ვინც მოჭრა, თუმცა ასე არ მომხდარა. ამიტომ მრევლმა ფული თავად ააგროვა და მინარეთი შეაკეთა, ეს კი ჯამში 3 000 ლარი დაჯდა.
„ადიგენში 1500 კომლამდე მუსლიმი ოჯახია, ფული მათ შეკრიბეს“, - გვიხსნის აბაშიძე.
მინარეთი გასული წლის 26 აგვისტოს შემოსავლების სამსახურმა შემოწმების მიზეზით მოჭრა. მაშინ ამ ვითარებას ჭელის მეჩეთის კომისიის თავმჯდომარე ოთარ მარკოიძე შეესწრო. იგი ერთ-ერთი იყო იმ მუსლიმებს შორის, რომლებიც სამართალდამცავებმა დააკავეს და როგორც თავად ამბობს, ფიზიკურადაც გაუსწორდნენ.
„მინარეთი რომ ამწემ აიღო, შეხლა-შემოხლა მოგვიწია. ფიზიკურად გამისწორდნენ. 64 წლის ვარ და ასეთი ცემა პირველად ვიგემე, საწყენი იყო ის, რომ მეძახდნენ თათარს. ხომ შეეძლოთ ისე წაეღოთ, რომ ჩვენთვის შეურაცხყოფა არ მოეყენებინათ?! მანქანაში, სადაც ხბოსავით ჩამტენეს, შვილისშვილის ტოლა ბავშვი დედას მაგინებდა“, - ასე იხსენებს მინარეთის მოჭრის დღეს ოთარ მარკოიძე.
მინარეთის დემონტაჟიდან მეორე დღესვე ჭელაში მეზობლური ურთიერთობები დაიძაბა. მუსლიმები ქრისტიანებს, ქრისტიანები კი მუსლიმებს არ ესალმებოდნენ. იყო შეხლა-შემოხლაც, ერთმანეთს ღობე დაუმტვრიეს. თუმცა, დღეს, სოფელში, გასული წლისგან გასნხვავებით, ურთიერთობები დამთბარია. როგორც ვაშაყმაძე ამბობს, ამისთვის ნაბიჯები თავადაც გადადგეს.
„ვახშმობა გვქონდა რამადანში და ქრისტიანები მოვიპატიჟეთ. სიყვარულმა გადაგვარჩინა თორემ შეიძლება აქ სისხლისღვრა ყოფილიყო. ახლა მეზობლური ურთიერთობები ძალიან თბილია“, - აცხადებს ვაშაყმაძე.
მას ეთანხმებიან სოფელში მცხოვრები ქრისტიანებიც, მათი თქმით, ის რაც იყო წარსულს ჩაბარდა და თანაცხოვრებას ჩვეულებრივ აგრძელებენ.
მამუკა ქაფიანიძე, რომელიც ჭელის მეჩეთის მეზობლად ცხოვრობს, ამბობს, რომ მისთვის ურთიერთობები არც მაშინ დაძაბულა, როცა მინარეთი მოჭრეს: „ახლაც აჭარლებთან ერთად ვმუშაობთ, ჩემს გარშემო ხუთი-ექვსი გლეხი მუსლიამია, მათთან რომ დალაგებული ურთიერთობები არ მქონდეს, აქ რა გამაჩერებდა?!“
სოფელში რომ ვითარება მთავრობამ დაძაბა და მომხდარი ადგილობრივების ბრალი არ იყო, ამაზე საუბრობს ასევე ქრისტიანი ავთანდილ ქაფიანიძეც: „ახლა მშვიდობაა, იმან, რაც იყო, ჩაიარა“.
ჭელაში, ისევე როგროც მინარეთის მოჭრამდე, საჭიროების შემთხვევაში, მუსლიმები მართლმადიდებლებს სოფელში მშენებარე ტაძრის მშენებლობაში ისევ ეხმარებიან.
როგორც მშენებელი ამირან გოგოლაური ამბობს, რამდენიმე დღის წინ მუსლიმები მათ ცემენტის მიტანაში დაეხმარნენ.
ჭელა რომ ცხოვრების ჩვეულ რიტმს უბრუნდება, თან ისე, რომ აქ მუსლიმები მინარეთიდან მოძახილს არ აკეთებენ, ჭელის მოვლენების დროს, ქრისტიანების აქციის ერთ-ერთი ორგანიზატორი გოდერძი კუბლაშვილიც საუბრობს. თუმცა, იგი გასულ წელს ირწმუნებოდა, რომ სოფელში მინარეთი სწორედ მოძახილის გასაკეთებლად სჭირდებოდათ.
„კონკრეტულად ჭელაში მოძახილს არ აკეთებენ, მაგრამ მოძახილი ისმის ამ ხევში მდებარე სხვა მუსლიმური სოფლებიდან. დარწმუნებული ვარ, თურქულ და არაბულ ენაზე ამ მოძახილის მოსმენა არც მუსლიმებს მოსწონთ, მაგრამ, მათ თავს ზემოთ ძალა არ აქვთ, თურქეთის გავლენის ქვეშ არიან“, - აცხადებს კუბლაშვილი.
კუბლაშვილთან ერთად საპროტესტო აქციებს სათავეში ედგა გიორგი კოპაძე. მაშინ იგი ახალციხისა და ტაო-კლარჯეთის მიტროპოლიტის თეოდორეს რეზიდენციაში სამეურნეო საქმიანობას ხელმძღვანელობდა, ახლა კი ახალციხის მერია. მაშინ კოპაძე რეფერენდუმის ჩატარებისა და საკანონმდებლო ბაზის მოწესრიგების მოთხოვნით გამოდიოდა, თუმცა დღეს მოუცლელობის გამო, კომენტარზე უარს აცხადებს.
ჭელაში კი ადგილობრივი მუსლიმები, გასული წლის გამოცდილებიდან გამომდინარე, სამცხე-ჯავახეთში არსებული 12 სალოცავის სრულიად საქართველოს მუსლიმთა სამმართველოს სახელზე რეგისტრაციას მოითხოვენ და ამბობენ, რომ ამისთვის ბათუმში მუსლიმთა სამმართველოში სპეციალური კომისიაც მუშაობს.
„მთავრობა თუ მოინდომებს, სამართლი იქნება ქვეყანაში, ასევე გვექნება ნამდვილი რელიგიური თავისუფლება და მშვიდობა“, - აცხადებს ფრიდონ აბაშიძე.
[თამუნა უჩიძე, ადიგენი]