განათება, სცენა, მონიტორები - ციხეზე გრანდიოზული გახსნისთვის ბოლო დეტალებს აზუსტებენ. 16 აგვისტოს ახალციხის ციხეზე 20 ათასამდე სტუმარს ელოდებიან, პრეზიდენტი, უმაღლესი მთავრობა, დელეგაციები საქართველოს მეზობელი და არამხოლოდ მეზობელი ქვეყნებიდან.
გახსნის ცერემონიას ორგანიზებას ცენტრალური ხელისუფლება, კულტურის სამინისტრო და ადგილობრივი თვითმმართველობა უკეთებს.
ციხეზე ოთხი სცენა ეწყობა, სამი ზედა და ერთი ძირითადი ქვედა ციხის ტერიტორიაზე. ფრანგი მომღერალი და მსახიობი შარლ აზნავური კონცერტს ქვედა ციხეზე გამართავს, დანარჩენი სამი სცენა კი სხვადასხვა კულტურულ ღონისძიებებს დაეთმობა. მოწვეული არიან ქართველი მომღერლებიც. მათთვის ვინც ციხეზე მიმდინარე ღონისძიებებს თვალყურს ციხის ტერიტორიიდან ვერ მიადევნებს, მონიტორი ახალციხის ავტოსადგურის მიმდებარე ტერიტორიაზე დამონტაჟდება, ორი მონიტორი იქნება ციხის შესასვლელთანაც.
”დღეისათვის, ფაქტობრივად, ციხეზე სარემონტო და კეთილმოწყობის სამუშაოები დასრულებულია. ახლა მიმდინარეობს ტერიტორიის დასუფთვება”, - ამბობს ახალციხის ციხის დირექტორი ნოდარ გოროხოვი.
16 აგვისტოდან ციხის ტერიტორიაზე იფუნქციონირებს სამცხე-ჯავახეთის ისტორიული მუზეუმი, ამფითეატრი, თოჯინების თეატრი, რესტორანი, ორი კაფე-ბარი და ისეთი მაღაზიები, როგორებიცაა: ”სვოჩი” ”აქსესორ აიდი”, ’ბენეტონი”, ”მექსი”, ”პიერ კარდენი”, ”პუმა”, ”დიზელი”. აქ იქნება ასევე ”ზარაფხანაც”. ციხის ტერიტორიაზე იმუშავებს ”საქართველოს ბანკის” ფილიალი, ”ბილაინის” ოფისი და აფთიაქი ”პე-ეს-პე”.
”ზარაფხანასა” და ”პიერ კარდენში” საქონელის დალაგება ჯერ არ დასრულებულა. ამდროისთვის ”ზარაფხანაში” მაგიდებს ამონტაჟებენ. დანარჩენი მაღაზიები გახსნითვის მზადაა.
განათებას ამონტაჟებენ თოჯინების თეატრში. მათ გახსნის დღეს სპექტაკლი ”ფიროსმანი” უნდა წარმოადგინონ. თეატრის ადმინისტრაციას ახალი შენობა და ადგილი მოსწონს, თუმა, ამბობენ, რომ აქ სცენა სხვაგვარდაა მოწყობილი და ამიტომ რეპერტუარის გადახედვა მოუხდებათ.
”ძველ თეატრში ორმო გვქონდა სცენაზე და ისე ვთამაშობდით, აქ ვერცერთ ასეთ სპექტაკლს ვერ ვაჩვენებთ, არადა გული გვწყდება ძალიან კარგი წარმოდგენები გვაქვს. აქ მხოლოდ ”შავი კაბინეტის” სპეტაკლების გამართვა შეგვეძლება”, - ამბობს თოჯინების თეატრის მმართველი რუსუდან სისაური.
ვერ მოეწრო მშენებლობის დასრულება ქვედა ციხის ტერიტორიაზე მდებარე სასტუმროში. მისი გარე ფასადი დამთავრებულია, თუმცა როგორც გოროხოვი ამბობს, შიდა ინტერიერის მოსაწყობად ერთი თვე კიდევაა საჭირო.
გახსნის შემდეგ ზედა ციხის დათვალიერება ფასიანი იქნება, ქვედა ციხეზე შესვლა კი უფასო. ფასი შემდეგნაირადაა განსაზღვრული: სკოლის მოსწავლეებისათვის ჯგუფური ტური იქნება 50 თეთრი, ინდივიდუაურად სკოლის მოსწავლეებისათვის - 1 ლარი. ასევე ჯგუფური ტური სტუდენტებისათვის - 1 ლარი, ინდივიდუალურად - 1, 50. ადგილობრივი მოსახლეობისათვის (იგულისხმება რეგიონის 6-ვე მუნიციპალიტეტი) იქნება 1 ლარი, თუმცა სამცხე-ჯავახეთში მაცხოვრებლებისთვის ეს ფასი დეკემბრის ბოლომდე შენარჩუნდება, მომავალი წლიდან მათ თითო კაცზე 7 ლარის გადახდა მოუწევთ, ჯგუფური ტურის შეთხვევაში კი 5-ის. ქართულენოვანი გიდის მომსახურება 10 ლარი ეღირება, უცხოენოვანის კი - 20.
ახალციხის ციხეს12 გიდი მოემსახურება. გოროხოვის თქმით, ყველა მათგანი ადგილობრივია. ასევე ადგილობრივია ციხეზე დასაქმებული 70-ვე მომსახურე პერსონალი.
ციხე ჯერ არ გახსნილა და მას დღის განმავლობაში 1000-მდე მნახველი სტუმრობს.
ციხის რესტავრაცია თითქმის დასრულებულია და მისი რეაბილიტაციისთვის 34 მილიონ ლარამდე დაიხარჯა.
მეორე ეტაპისთვის ახალციხის ისტორიული უბნის რაბათის ინფრასტრუქტირის მოწყობაა დაგეგმილი. გოროხოვის განმარტებით, პირვანდელ სახეს აღიდგენს რაბათის აბანოებიც.
კულტურული მემკვიდრეობის შესახებ საქართველოს კანონის მეთვრამეტე მუხლით ახალციხის ციხეს კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი მიენიჭა.
[თამუნა უჩიძე, ახალციხე]