აწყურის სასაზღვრო პუნქტი - წლობით ჩაკეტილი რეგიონი [ფოტო]

ფოტო - აგასი არაბიან

აწყურში სასაზღვრო გამშვები პუნქტის არსებობას საბჭოთა კავშირის პოლიტიკური სისტემა ითვალისწინებდა. ე.წ ჩაკეტილი ზონა ახალციხის, ახალქალაქის, ადიგენის, ასპინძის და ნინოწმინდის (მაშინდელი ბოგდანოვკა) მუნიციპალიტეტებს მოიცავდა. რეგიონს გარეთ მცხოვრებლებს შემოსასვლელად საშვი უნდა აეღოთ, რომელსაც სსრკ-ს სახელმწიფო უშიშროების კომიტეტის ადგილობრივი განყოფილება გასცემდა.

„დაახლოებით 50-იანი წლებიდან ჩაიკეტა რეგიონი. მაშინ სტანდარტი იყო, საზღვრიდან 50-60 კილომეტრში აუცილებლად უნდა ყოფილიყო გამშვები პუნქტი. ტერიტორიაზე შესვლის უფლება ჰქონდათ მხოლოდ იმ ადამაინებს, რომლებიც პასპორტით ჩაწერილები იყვნენ სამცხე-ჯავახეთში. დანარჩენი საქართველოს მოქლაქეები სპეციალური საშვებით შემოდიოდნენ“, - ამბობს ისტორიკოსი ცირა მესხიშვილი.

მისივე თქმით, საზღვარს სპეციალურად მომზადებული რუსი სამხედროები აკონტროლებდნენ: „საქართველო იყო ნახევრად გაყოფილი. ნათესავები სამძიმარზე რომ ჩამოსულიყვნენ, სია დგებოდა, იგზავნებოდა სასაზღვრო გამშვები პუნქტის ხელმძღვანელობასთან, ისინი დაამტკიცებდნენ ამ სიას. აბსოლუტურად ყველაფერს განაგებდნენ სამხედროები და თვითონ ახალციხეც იყო სამხედრო ქალაქი. ეს იყო იმისთვის, რომ თურქეთში, კაპიტალისტურ ქვეყანაში არ გადასულიყვნენ, თუმცა არც არავის მოსვლია აზრად რომ გადასულიყო“.

აწყურის გამშვები პუნქტი, საბჭოთა კავშირის დაშლამდე რამდენიმე წლით ადრე, დაახლოებით 1988 წელს გააუქმეს: „თურქეთის საზღვარი რომ გაიხსნა, ედუარდ შევარდნაძის პერიოდი იყო და მაშინ მოიხსნა სასაზღვრო გამშვები, იმიტომ, რომ აზრი აღარ ჰქონდა“, - იხსენებს მესხიშვილი.

[თაკო ფეიქრიშვილი, ახალციხე]