ნაქურდევში, გზის პირას, პატარა არხი გადისთითქმის 30 წელიწადია ადიგენის სოფელი ნაქურდევი რწყვის სეზონს წყლის გარეშე ხვდება. ადგილობრივების ნაწილმა ნაკვეთების გასარწყავიანება საკუთარი ძალებით დაიწყო. სოფლის ცენტრში, გზის ნაპირზე, მხოლოდ პატარა არხი მიედინება, ადგილობრივი ლეილა გრძელიშვილი გვიხსნის, რომ სოფლის 30–მდე ოჯახის სარწყავი წყალი მხოლოდ ეს არის, რომელიც რამდენიმე ოჯახს ყოფნის და ხშირად, დებეტის სიმცირის გამო, ნაკვეთებამდეც ვერ აღწევს.
„ეს არხი სოფლელებმა გავაკეთეთ, ისიც სასმელი წყალი გავიყვანეთ, მაგრამ არ ყოფნის. ყოველ დღე ცას შევცქერით, რომ იწვიმოს. თან ისე ცხელა, ჩვენს მოსავალს რა ბედი ეწევა, არ ვიცით“, – ამბობს ლეილა გრძელიშვილი.
ადგილობრივები ამბობენ, რომ კარტოფილის ნათესები თითქმის ჰექტარზე აქვთ დათესილი. საკარმიდამო ნაკვეთებში კი პლასტმასის მილებით, ონკანიდან სასმელი წყალი მიჰყავთ ბოსტნეულის მოსარწყავად.
ნაქურდევის მსგავსად, სარწყავად სასმელი წყლის გამოყენება უწევთ სოფელ აბასთუმანშიც.
„მდინარე ძალიან შორს არის და წყალი ვერ ამოგვყავს. ვცდილობთ, რომ სასმელი წყალი პლასტმასის მილებით შემოვიყვანოთ ბოსტანში, რათა სიცხემ და მზემ არ ჩაგვიხმოს ყველაფერი“, – გვეუბნება აბასთუმნის მცხოვრები მარგო მამასახლისაშვილი.
საირიგაციო სისტემა არ აქვს სოფელ ხევაშენსაც. სოფლის მიმდებარედ, ადგილობრივებს მთიდან ჩამონადენი წყლის საგუბარი აქვთ მოწყობილი, საიდანაც, ხელით გაჭრილი არხებით, წყალი ნაკვეთებამდე მიჰყავთ, თუმცა სრულად გასარწყავიანებას არ ყოფნის.
ადიგენის 57 სოფლიდან მხოლოდ ნაქურდევი, ხევაშენი და აბასთუმანი არ არის სარწყავი წყლის გარეშე დარჩენილი. მუნიციპალიტეტის 15–ზე მეტ სოფელს სარწყავი სისტემა რამედენიმე ათეული წელია არ აქვს. მათ შორის არის ენთელი და შოლავერი.
“ამის გარდა არის სოფლებიც, სადაც თვითონვე აქვთ მოწყობილი საგუბარები. ნათესებში გაყავთ წყალი, თუმცა ეს არასაკმარისია და სოფლის ნახევარს ძლივს ყოფნის“,– გვიხსნის მელიორაციის სამსახურის უფროსი მამუკა დემეტრაძე.
დემეტრაძის თქმით, მიმდინარე წელს ახალი საირიგაციო სისტემების მშენებლობა არცერთ სოფელში არ იგეგმება, ამიტომ ადგილობრივებს ისევ წვიმის იმედზე მოუწევთ დარჩენა: “ამ სოფლებში სისტემების მშენებლობა დიდ ხარჯებს უკავშირდება, რადგან სამუშაო ბევრია, ამის რესურსი კი მუნიციპალიტეტს არ აქვს“.
ამ დროისათის, მუნიციპალიტეტში მხოლოდ არსებული საქაჩებისა და საირიგაციო სისტემების რეაბილიტაცია მიმდინარეობს. ადიგენის მუნიციპალიტეტმა იმ საირიგაციო სისტემებისათვის, რომლებიც რეაბილიტაციას საჭიროებს, ტენდერი გამოაცხადა. ამისთვის ადგილობრივი ბიუჯეტიდან 33 130 ლარი გამოიყო და თანხით შვიდი სოფლის – გორგულის, კახარეთის, უდის, არალის, ბოლაჯურის, პატარა სმადისა და ჩორჩანის სარწყავი სისტემები უნდა მოწესრიგდეს.
„სამუშაოების ნაწილი დაწყებული გვაქვს, ნაწილს მალე დავიწყებთ. თუმცა ეს რწყვის პროცესს არ შეაფერხებს. ნებისმიერ დროს, როგორც კი მოგვმართავენ ადგილობრივები, შეგვიძლია წყალი გავუშვათ არხებში“, – ამბობს მამუკა დემეტრაძე.
ნაქურდევში მცხოვრები მოსახლეობა "ცის წყალობის" მოლოდინშიადგილობრივების მსაგავსად მამუკა დემეტრაძეც ამბობს, რომ ბუნიციპალიტეტში, სარწყავ სისტემასთან დაკავშირებული პრობლემების გამო, ნაკვეთებით სარგებლობა ბოლო წლებში განახევრებულია. იმ შემთხვევაში, თუ ყველა სოფელში საკმარისი წყალი და გამართული საირიგაციო სისტემა ექნებათ, ადგილობრივებს სათესად 3 500 ჰექტრის ათვისება შეეძლებათ.
„მუნიციპალიტეტში ჯამში 5 800 ჰექტრამდე მიწის ნაკვეთია, 90–იანი წლების მაგალითზე თუ ვიტყვით, როდესაც გამართული საირიგაციო სისტემა ჰქონდა ადიგენს, 3 000 ჰექტრამდე მიწა მუშავდებოდა. ახლა ეს რაოდენობა თითქმის განახევრებულია და 1800 –მდე ჰექტარს ძლივს ამუშავებენ. ჩვენ ვიმედოვნებთ, რომ ნელ–ნელა დაიწყება მუნიციპალიტეტში საირიგაციო სისტემების მშენებლობა და ეს შედეგი გამოსწორდება“,–ამბობს დემეტრაძე.
ნაქურდევში სასმელ წყალს საკარმიდამო ნაკვეთების მოსარწყავად იყენებენამ დროისათვის ადიგენის მუნიციპალიტეტში მხოლოდ სამი წყალსატუმბი სადგური მუშაობს ბოლაჯურში, პატარა სმადასა და ჩორჩანში. ყველა მათგანი მუნიციპალიტეტის ბალანსზეა. დანარჩენ სოფლებში კი სარწყავი წყალი თვითდინებით აქვთ. ადიგენში, ძირითადად, კარტოფილი და კომბოსტო მოყავთ. აქ რწყვის სეზონი ივნისის 15–იდან იწყება და სექტემბრამდე გრძელდება.
[ლუბა გიორგაძე, ადიგენი]
FM97.5 / LIVE
