ზვიად ქორიძე: ”საზოგადოება უნდა გააქტიურდეს და მედია გამოაფხიზლოს“

- როგორ შეაფასებთ ქართული მედიის მუშაობას დღეს?

- ხელისუფლების შეცვლის შემდეგ პირველი მთავარი კითხვა იყო ის, თუ როგორ გათავისუფლდებოდა მედია პოლიტიკური წნეხისგან. შეცვლიდან ექვსი თევე გავიდა და დღევანდელი გადასახედიდან, რთული შესაფასებელია, რა შეიცვალა. თუმცა, გარკვეული დადებითი ნაბიჯები უკვე გადაიდგა. მაგალითად, პატარკაციშვილების ოჯახისთვის ტელეკომპანია იმედის გადაცემა ძალიან კარგი ნაბიჯი იყო. ეს აუცილებლად უნდა მომხდარიყო. ახლა ”იმედს” ძალიან კარგი მდგომარეობა აქვს. გარკვეულწილად შეიცვალა ტელეკომპანია ”რუსთავი 2“–ის მდგომარეობა. ფაქტია, რომ ყოფილი მთავრობის ზეგავლენა ამ ტელევიზიაზე ნაკლებია. მართალია, კვლავ არსებობს იდეოლოგიური ნიშები, თუმცა ის, რომ ”რუსთავი 2“– მა პროგრამა გაცილებით მრავალფეროვანი გახადა, უკვე წინგადადგმული ნაბიჯია.

- დღეს ორი ძალა არსებობს, ორი პოლიტიკური მიმართულება. რა საფრთხეს უქმნის ეს ვითარება მედიას და ხომ არ არის ორ მიმართულებიანი მედიის ჩამოყალიბების საშიშროება?

- რა თქმა უნდა, არსებობს დიდი საფრთხე იმისა, რომ ორ პოლუსიანი მედია მივიღოთ: ”ნაციონალური მოძრაობისა“ და ”ქართული ოცნების“ მედია. ამისაგან თავის დახსნა რთული იქნება. ამ ეტაპზე მხოლოდ ვარაუდებს გამოვთვამ. მთავარი პროცესი საპრეზიდენტო არჩევნებია. ამის შემდეგ უფრო ადვილი იქნება დასკვნების გაკეთება.

- ის, რაც ბოლო წლებში ხდება საქართველოში, შეიძლება თუ არა საინფორმაციო ომად შეფასდეს?

- დიახ, ხელისუფლება ნამდვილად აწარმოებდა საინფორმაციო ომს. ამის რეციდივები დღესაც არის. მედიამ პოლიტიკურ ძალებს დიდი წინააღმდეგობა უნდა გაუწიოს. საზოგადოებას ხელისუფლების გაკონტროლება მედიის საშუალებით შეუძლია. ჩვენს სინამდვილეში მედია პოლიტიკური ძალების ზეგავლენის ქვეშ მოექცა და ფაქტობრივად საზოგადოებამ მაკონტროლებელი იარაღი დაკარგა.

- როგორ ფიქრობთ, საზოგადოებამ რა უნდა გააკეთოს ამ შემთხვევაში და ზოგადად რა როლი უნდა შეასრულოს მედიის მუშაობაში?

- საზოგადოებას მედიის გაკონტროლების რამდენიმე ბერკეტი აქვს. მან უნდა მიმართოს თვითრეგულირების მექანიზმს. საზოგადოება უნდა გააქტიურდეს და გამოაფხიზლოს მედია. მას აქვს ყველაზე დიდი ბერკეტი: პრესის შემთხვევაში არ უნდა იყიდოს გაზეთი, ტელევიზიის შემთხვევაში–არ უყუროს. როცა ასე მოიქცევი, მედიასაშუალების რეიტინგი დაეცემა. დაბალრეიტინგულ მედიასაშუალებაში კი რეკლამები არ მივა. ასეთი მედია უბრალოდ ჩაიძირება.

- სწორედ რეიტინგის გამო მედიასაშულებები ცდილობენ, გააშუქონ სენსაციები და იყვნენ პირველები. ასეთ პირობებში რამდენად ხშირად არღვევს მედია ეთიკურ ნორმებს?

- მედიასაშულება საზოგადოებას მაშინ იზიდავს, როდესაც მაღალეთიკური ჟურნალისტიკას აკეთებს. ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის პირველ თავში წერია, რომ ჟურნალისტმა პატივი უნდა სცეს მომხმარებლის უფლებას, მიიღოს ზუსტი ინფორმაცია. სწორედ ამიტომ, ჟურნალისტები უნდა ეცადონ, მოიპოვონ ზუსტი ინფორმაცია და ისე მიაწოდონ საზოგადოებას. ხშირად ჟურნალისტებს ხელში უვარდებათ სენსაციური მასალა, რომლის გავრცელებაც ეთიკური ნორმების დარღვევასთან არის დაკავშირებული. ასეთ შემთხვევაში ჟურნალისტმა საზოგადოებას უნდა აუხსნას, რომ აქვს ასეთი ინფორმაცია და ეთიკური ნორმების დაცვის გამო არ ავრცელებს. მთავარი არ არის დასწრება, მთავარია სიზუსტე და ნორმების დაცვა. როიტერი ამბობს, სჯობს, ვიყო ზუსტი, ვიდრე პირველი. ნამდვილად ასე უნდა იყოს ჩვენს სინამდვილეშიც.

- და ბოლოს, როგორ შეაფასებთ რეგიონული მედიის მუშაობას და რას ურჩევდით ჟურნალისტებს ამ მდგომარეობის შესაცვლელად?

- რეგიონული მედიაც იმავე მდგომარეობაში, როგორშიც ცენტრალური მედია. რეგიონულიც და ცენტრალურიც თანაბრად კონტროლდებოდა. დღეს გამყოფი ხაზი არ გადის. მე იმედი მაქვს, რომ მედია გამოვა ამ მდგომარეობიდან. მედიასაშულაბებმა უნდა შეძლონ საკუთარი სარედაქციო პოლიტიკის გატარება. ჟურნალისტებმა უნდა იმუშაონ კეთილსინდისიერად და დააკმაყოფილონ საზოგადოების მოთხოვნა, მიიღონ ზუსტი ინფორმაცია. მედიასაშუალებებმა ეს უნდა გააკეთონ , წინააღმედ შემთხვევაში ის უინტერესო იქნება და დაიღუპება. მითუმეტეს დღეს საზოგადოება გაცილებით მომთხოვბნია, ვიდრე 10 წლის წინ იყო.

[ნინო ზედგინიძე, ახალციხე]