საქონლის სადგომად ქცეული მარნები [Photo]

სოფელ ნიჯგორში, ცენტრალური გზის მარცხენა მხარეს, მთის ფერდობზე ძველი მარნებია შეფენილი. მიწური სახლების უმეტესობა დანგრეულია, ნაწილი კი, რომელიც გადარჩენილია და მყარად დგას, მეპატრონეს ბოქლომით აქვს დაკეტილი, შიგნით შესვლა, მათი ნებართვის გარეშე, შეუძლებელია.

ნანა გოგოლაძე ამ ადგილებს ყოველდღიურად სტუმრობს, – მარანში ახლა საქონელი ჰყავს. ამბობს, რომ მარნების ნაწილი სოფელ საროში მცხოვრებლებს ეკუთვნის, ნაწილი კი ნიჯგორელებს: „უმეტესობა მოსახლეობის, საროდან არის ჩამოსახლებული, მეც საროდან ვარ“.

მისი თქმით, საუკუნეების წინ, მესხური მარნების გვერდით ვენახები იყო გაშენებული. მეღვინეობა ამ სოფლებისთვის ერთ–ერთი ძირითადი საქმიანობა იყო. რამდენიმე ადგილზე დღემდეა შემორჩენილი ქვის საწნახელიც. ახლა მიმდებარე ტერიტორიაზე თუთის უზარმაზარი ხეებია.

„საროდან ჩამოდიოდნენ, მთელი დღის განმავლობაში აქ მუშაობდნენ, წურავდნენ ღვინოს. თუთისგან ტყლაპს, არაყს და ბაქმაზს ამზადებდნენ, ვინც ვერ ასწრებდა სოფელში დაბრუნებას, აქვე იძინებდნენ“, – იხსენებს ნანა გოგოლაძე.

ისტორიკოსის თინა იველაშვილის განმარტებით, გურჯისტანის ვილაეთის დიდი დავთრის მიხედვით, ნიჯგორს ადრე ნიჯღორა რქმევია, სოფელში 34 კომლი ცხოვრობდა.მე–17 საუკუნიდან, მტრისაგან თავდასაცავად, ნიჯგორის მოსახლეობა, მთლიანად საროში ასულა. ამ პერიოდიდან შემორჩა მიწური შენობები ნიჯგორს, რომელსაც ახალა მარნებს უწოდებენ, მანამდე ამ შენობებში ადგილობრივები ცხოვრობდნენ. საროს მოსახლეობის ნაწილი უკან, ნიჯგორში მე–20 საუკუნის 60–იან წლებში ჩამოსახლებულა.

მესხური მარნები პატარა, მიწური ოთახებია. მარანი ერთი თვალისაგან (ოთახისგან) შედგება, მას აქვს ბუხარი ცეცხლის დასანთებად , ერდო სინათლის შესაღწევად, დოლაბი ჭრაქის ან ლამფის დასადებად, ქვის ტახტი ლოგინის გასაშლელად და თაროები სალათებისა და ჭურჭლის დასაწყობად. თითოეულ მარანს ახლაც აქვს ხის კარი და ხისავე ინდივიდუალური გასაღები. მარნების განაპირას დღემდეა შემორჩენილი მეჩეთის ნანგრევი, რაც ადასტურებს, რომ აქ ერთ დროს მაჰმადიანი ქართველები ცხოვრობდნენ.

ნანა გოგოლაძე ამბობს, რომ ძველ მარნებთან ხალხმრავლობა მხოლოდ ზაფხულობითაა, მაშინ, როცა ადგილობრივები თუთის ხეებს არხევენ და ტყლაპს, ბაქმაზს, თუთიხმელს და თუთის არაყს ამზადებენ.

ყველა ამ პროდუქტს ნიჯგორის მცხოვრებლები მერე, მთელი წლის განმავლობაში, გზებზე უცხოელ ტურისტებზე ყიდიან.














[თინათინ ზაზაძე, ასპინძა]