რას (არ) აკეთებენ რელიგიური კონფესიები კორონავირუსის გავრცელების პრევენციისთვის

სომხურმა სამოციქულო ეკლესიამ წირვის მრევლის გარეშე ჩატარების გადაწყვეტილება მანამდე მიიღო, ვიდრე ქვეყანაში საგანგებო მდგომარეობა გამოცხადდებოდა. სპეციალური დეკრეტის თანახმად, სასულიერო პირები წირვას აღავლენენ, მაგრამ დახურულ კარს მიღმა. ასე გაგრძელდება „დიდ ხუთშაბათამდე“ ანუ ცხრა აპრილამდე. გარდა წირვებისა, სომხურ სამოციქულო ეკლესიაში ამავე პერიოდში, ნათლობისა და ჯვირსწერის პროცესიები არ შესრულება.

„ილოცეთ სადაც ხართ და უფალს ვთხოვოთ, რომ ერთად გადავლახოთ ყველაფერი“,– მიმართავს მრევლს ახალციხის გრიგოლ განმანათლებლის სახელობის ტაძრის მოძღვარი თორგომ ვარდანიანი.

ერთი დღის შემდეგ, 19 მარტს, მეჩეთებში პარასკევისა და ხუთი დროის ჯემაღეთით (კოლექტიური) ლოცვა დროებით შეაჩერა მუსლიმურმა თემმაც. მანამდე კი სასულიერო პირებმა მორწმუნეებს რამდენიმე რეკომენდაციით მიმართეს, მათ შორის, დაიცვან ჰიგიენის წესები, მხოლოდ სიტყვიერი მისალმებით შემოიფარგლონ, არ ჩამოართვან ხელი და არ გადაეხვიონ ერთმანეთს, ნუ გამოიყენებენ საერთო სარგებლობის კრიალოსანს და ლოცვის დასრულების შემდეგ, არ ჩამოისვან ხელები სახეზე.
ცვლილებების მიღებიდან პირველ პარასკევს მეჩეთებში ერთობლივი ლოცვა აღარ აღევლინა. „დღეს მეტად უჩვეულო გარემო, სიჩუმე იყო ჭელას მეჩეთში. ვიცი, რომ ძალიან მძიმე გადაწყვეტილება იყო თითეული ჩვენგანისთვის თუმცა ქვეყანასი შექმნილმა მძიმე ინფექციურმა ვირუსულმა დაავადებამ მიგვაღებინა აღნიშნული გადაწყვეტილება. გავითვალსწინეთ რა ჯანდაცვის სამინისტროს მიერ გაცემული რეკომენდაციები. ხელისუფლების მიერ გამოცხადდა მაღალი რისკის შემცველი მდგომარეობა. ისლამი ადამიანების კეთილდღეობასა და ჯანმრთელობაზე ზრუნავს შესაბამისად იქნა გადაწყვეტილებაც მიღებული“, - ამბობს ადიგენის სოფელ ჭელას მეჩეთის წინამძღვარი ჯამბულ აბულაძე.

საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადებიდან მეორე დღეს, კვირას, საქართველოს მოქმედ კათოლიკურ ტაძრებში წირვას მრევლი არ დასწრებია.

“ხელისუფლებიდან მიღებული შეტყობინებით, ვეღარ მოხერხდება წმიდა წირვის აღსრულება ხალხთან ერთად (მაქსიმუმ 10 მორწმუნის შეკრება დაიშვება). ყველამ იხელმძღვანელოს საგანგებო მდგომარეობის წესებით და ეპისკოპოსისგან მიღებული მითითებებით”, - განმარტა კავკასიის ლათინ კათოლიკეთა სამოციქულო ადმინისტრაციის კანცლერმა აკაკი ჭელიძემ.

სასულიერო პირებმა ლიტურგია დაკეტილ კარს მიღმა აღასრულეს. ცვლილებების შესახებ, კათოლიკე ეკლესიის ეპისკოპოსმა ორი დეკრეტი გამოსცა, საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადებამდე ეკლესიაში ზიარების წესი შეიცვალა, აიკრძალა ხელის ჩამორთმევა ლიტურგიის პროცესში და ტაძარში არსებული საერთო სარგებლობის ნაკურთხი წყლის გამოყენება.

მეორე დეკრეტით კი, წირვები დაიხურა. ამ დროისათვის მორწმუნეებისთვის ეკლესიების კარი დღის განმავლობაში რამდენიმე საათით იღება და მსურველებს საშუალება აქვთ 10 წუთით ინდივიდუალურად ილოცონ.

რელიგიური უმცირესობები მიიჩნევენ, რომ ერთობლივად აღვლენილი ლოცვები და ღვთისმსახურებაზე მრევლის თავშეყრა ინფექციის გავრცელების წყარო შეიძლება გახდეს.

წირვების მრევლის გარეშე ჩატარებაზე ან ზიარების წესის დროებით შეცვლაზე გადაწყვეტილება არ მიუღია საპატრიარქოს. საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადებამდე, საგანგებოდ შეკრებილმა წმინდა სინოდმა გადაწყვიტა, რომ ზიარება კვლავ ერთი კოვზის პრინციპით მოხდებოდა. მეორე დღეს, მთავრობამ ოფიციალურად აკრძალა 10 კაცზე მეტის შეკრება დახურულ სივრცეში. სამცხე-ჯავახეთში არსებულ მართლმადიდებლურ ტაძრებში მორწმუნეთა რაოდენობამ ათ ადამიანს გადააჭარბა, თუმცა მოძღვრები ამბობენ, რომ ამის გამო, მრევლის ნაწილი ლიტურგიას ეზოდან ადევნებდა თვალს.

მართლმადიდებლურ ეკლესიაში განმარტავენ, რომ მთავრობისგან მიღებული რეკომენდაციის გათვალისწინება მორწმუნეებს შორის გარკვეული დისტანციის დაცვით სცადეს.

„შევეცადეთ, რომ რაღაცნაირად დისტანცირებული ყოფილიყო ხალხი მსახურებაზე, მეტრ-ნახევარი, ორი მეტრი. გარეთაც იდგნენ. ამ შაბათ-კვირას უფრო დახვეწილი იქნება ალბათ ეს მდგომარეობა, უფრო მეტად მიაქცევს ყურადღებას თვითონ მრევლი, ვერ განვსაზღვრეთ ზუსტად 10 ადამიანი, მაგრამ შევეცადეთ დისტანცია ყოფილიყო“, - ამბობს ახალციხის მაცხოვრის ამაღლების ტაძრის წინამძღვარი ნიკოლოზ აბრამიშვილი.

რაც შეეხება ზიარების წესს, სასულიერო პირი ადასტურებს, რომ ზიარებისას არაფერი შეცვლილა, - „ზიარება ჩვეულებრივად იყო, მაგრამ გამოვაცხადეთ ტაძარში რომ თუ შესაძლებელია ბაღდათით არ ესარგებლათ და იყო ერთჯერადი ხელსახოცები, რომ ტუჩები მოეწმინდათ თუ იქნებოდა ამისი საჭიროება“.

პრეზიდენტის დეკრეტის, მერვე მუხლის მიხედვით, ყველა ფიზიკური და იურიდიული პირი ვალდებულია, დაიცვას საგანგებო მდგომარეობის რეჟიმი. ამ დეკრეტითა და საქართველოს მთავრობის დადგენილებით განსაზღვრული საგანგებო მდგომარეობის რეჟიმის დარღვევა გამოიწვევს:

1. ადმინისტრაციულ პასუხისმგებლობას - ჯარიმას ფიზიკური პირებისათვის 3 000 ლარის ოდენობით, ხოლო იურიდიული პირებისათვის - 15 000 ლარის ოდენობით.

2. ადმინისტრაციულსახდელდადებული პირის მიერ იმავე ქმედების განმეორებით ჩადენა გამოიწვევს სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობას, კერძოდ, თავისუფლების აღკვეთას 3 წლამდე ვადით, ხოლო ამ პუნქტით გათვალისწინებული ქმედებისათვის იურიდიული პირი ისჯება ჯარიმით, საქმიანობის უფლების ჩამორთმევით ან ლიკვიდაციითა და ჯარიმით.

იმის გამო, რომ საგანგებო რეჟმი დაირღვა, სამცხე-ჯავახეთში არცერთი რელიგიური ორგანზიაცია არ დაჯარიმებულა.
დღესვე, 23 მარტს, ხელისუფლებას 13-მა არასამთავრობო ორგანიზაციამ ერთობლივი წერილით მიმართ და საჯარო და კოლექტიური რელიგიური ღვთისმსახურების შეზღუდვა სთხოვა.

რელიგიის სახელმწიფო სააგენტოს სტატისტიკური მონაცემების მიხედვით, რეგიონში რელიგიური ორგანიზაციები პროცენტულად ასე გადანაწილდება:

მართლმადიდებლები - 45%
სომხური სამოციქულო ეკლესიის წარმომადგენლები - 40%;
კათოლიკეები - 9.3 %;
მუსლიმები - 4%.

[თაკო ფეიქრიშვილია, ახალციხე]