სამცხე–ჯავახეთში, მოსახლეობის 48.3%–სთვის ქართული ენა მშობლიურია, დანარჩენებისთვის კი სახელმწიფო ენას წარმოადგენს, თუმცა მისი სრულფასოვნად ფლობა არაქართულენოვანი მოსახლეობისთვის პრობლემაა.
დასახლებებში სახელმწიფო ენის სწავლების, პოპულარიზაციისა და ეთნიკური უმცირესობების სამოქალაქო ინტეგრაციის ხელშეწყობის მიზნით, სახელმწიფო დაფინანსებით, ორი პროგრამა ხორციელდება. ერთი მათგანი ზურაბ ჟვანიას სახელობის სახელმწიფო ადმინისტრირების სკოლას ეკუთვნის, მეორე კი „მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნულ ცენტრს“.
ორივე პროგრამის ფარგლებში, ქართული ენის შესწავლა ნებისმიერ მსურველს შეუძლია, მათ შორის, საჯარო სამსახურებში დასაქმებულებს, სტუდენტებსა და პედაგოგებს.
მიმდინარე წელს, ჟვანიას სახელობის ადმინისტრირების სკოლაში სახელმწიფო ენის შესწავლის სურვილი 500-მდე პედაგოგმა გამოთქვა, თუმცა მათ ადმინისტრირების სკოლა ვეღარ გადაამზადებს.
ცვლილება მხოლოდ პედაგოგებს ეხება, ენის შესწავლის სხვა მსურველები კი ადმინისტრირების სკოლის მომსახურებით ისევ ისარგებლებენ: „იმის გამო, რომ არაქართულენოვანი მასწავლებლების გადამზადებაზე პასუხისმგებლობა მთლიანად აიღო „მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრმა“, სიტყვიერი შეთანხმების საფუძველზე, მსურველ მასწავლებლებს „ქართული ენა მომავალი წარმატებისთვის“ პროგრამაში ვამისამართებთ“, – განმარტავს ჟვანიას სკოლის „სახელმწიფო ენის სწავლების პროგრამის“ მენეჯერი მაკა ომიაძე.
მისივე ინფორმაციით, ზურაბ ჟვანიას სახელობის სახელმწიფო ადმინისტრირების სკოლა სახელმწიფო ენის სწავლების პროგრამას, 2014 წლიდან ახორციელებს. ჯამში, ამ პროგრამის ფარგლებში, 12 413 ბენეფიციარია გადამზადებული.
რაც შეეხება სამცხე–ჯავახეთს, 2014 - 2018 წლებში პროგრამაში 1 957 პედაგოგი იყო ჩართული. მათგან 836–მა (43%) სხვადასხვა მიზეზების გამო, კურსის ბოლომდე დასრულება ვერ შეძლო.
2014 წლიდან ფუნქციონირებს მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრის პროგრამაც „ქართული ენა მომავალი წარმატებისთვის“.
პროგრამის ფარგლებში, ეთნიკური უმცირესობებით კომპაქტურად დასახლებულ რეგიონებში მივლენილი არიან კონსულტანტ–მასწავლებლები, რომლებიც სახელმწიფო ენის დაუფლებაში, მოსწავლეებთან ერთად მასწავლებლებსაც ეხმარებიან.
2018–2019 სასწავლო წლის განმავლობაში, „ქართული ენა მომავალი წარმატებისთვის“ ფარგლებში სამცხე–ჯავახეთში 32 კონსულტანტ–მასწავლებელი იყო მივლენილი. ახალი სასწავლო წლიდან, გაიზრდება თუ არა ეს რიცხვი, ცნობილი სექტემბერში გახდება.
„ამ ეტაპზე, ჟვანიას სკოლასთან არის მხოლოდ სიტყვიერი შეთანხმება, რომ მასწავლებლები გადმოამისამართონ. ჯერ-ჯერობით არ ვიცით, გაიზრდება თუ არა კონსულტანტ–მასწავლებლების რაოდენობა, რადგან არ ვიცით როგორია სახელმწიფო ენის სწავლის მსურველების მოტივაცია“, – განმარტავენ „მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნულ ცენტრში“.
აღნიშნული ცვლილებების ფონზე, საკმარისი იქნება თუ არა იმ კონსულტანტ-მასწავლებლების რაოდენობა, რომლებიც რეგიონში ქართული ენის სასწავლებლად არიან მივლენილები, ცენტრში პასუხი არ აქვთ თუმცა ასეთი პედაგოგების სიმცირის შესახებ, სახალხო დამცველი ჯერ კიდევ გასულ წელს საუბრობდა.
„პროფესიული განვითარების ცენტრის მიერ რეგიონებში მივლენილი პედაგოგების რაოდენობა საკმარისი არაა სახელმწიფო ენის სწავლების პრობლემის სრულიად მოგვარებაში“, – ვკითხულობთ ომბუდსმენის 2018 წლის ანგარიშში.
ამავე დოპკუმენტში აღნიშნულია, რომ არაქართულენოვან დასახლებებში, სახელმწიფო ენის შესწავლის მსურველთა რაოდენობამაც იკლო: “ეროვნული უმცირესობებით დასახლებული რეგიონების სკოლებში, ქართული ენის პედაგოგების ნაწილი კვლავ ვერ ფლობს ქართულს საკომუნიკაციო დონეზეც. სახელმწიფო ენის შესწავლის პროგრამაში 2017 წელს 383 პედაგოგი იყო ჩართული, ხოლო 2018 წელს ეს რიცხვი 346-მდე შემცირდა“, - ნათქვამია დოკუმენტში.
[რობი ზარიძე, ახალციხე]