‘უფასო ფაკულტეტებმა სტატუსშეჩერებული სტუდენტების რაოდენობა შეამცირა’ – შეფასებები ახალციხიდან

სამცხე–ჯავახეთის სახელმწიფო უნივერსიტეტში 2018–2019 სასწავლო წლიდან სამართლის და ბიზნეს ადმინისტრირების პროგრამების გარდა, ყველა სპეციალობა უფასოა. სასწავლებელში სულ ოთხი ფაკულტეტია და პირველად აქ უფასო სპეციალობები ისტორიაში, ქართულ ფილოლოგიასა და ეკონომიკაში 2015 წელს გაჩნდა.

სამცხე–ჯავახეთის სახელმწიფო უნვიერსიტეტის რექტორის მოადგილე ნიკოლოზ ახალკაცი უფასო ფაკულტეტების გაუქმებას არ ემხრობა. მისი თქმით, ამან სასწავლებელში სტუდენტების რაოდენობის ზრდა ვერა, მაგრამ სტატუსშეჩერებული სტუდენტების რაოდენობის მკვეთრი შემცირება ნამდვილად გამოიწვია: „უფასო პროგრამების გაჩენამდე, უნივერსიტეტი ყოველწლიურად თითქმის იმდენივე სტუდენტს იღებდა, რამდენსაც უფასო პროგრამების ამოქმედების შემდეგ. თუმცა, რაც უფასო პროგრამები არსებობს, მას შემდეგ სტატუსშეჩერებული სტუდენტების რაოდენობა თითქმის განახევრდა“.

სამცხე–ჯავახეთის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, ამჟამად, 1 557 სტუდენტი სწავლობს. მათ შორის 867 უფასო სპეციალობაზეა. 2011 წლიდან დღემდე, სწავლის საფასურის გადაუხდელობის გამო უნივერსიტეტიდან 55 სტუდენტი გაირიცხა, 365 –ს კი სტატუსი შეუჩერდა.

„უფასო რომ იყო, საჯარო მართვაზე ამიტომ ჩავაბარე. ბევრი ვიცი ჩემს გარშემო ისეთი, სწავლა რომ უნდადა და უფულობის გამო ვერ ჩააბარა. უფასო ფაკულტეტების გამო ბევრი იწყებს უმაღლესი განათლების მიღებას, ამიტომ არ მიმაჩნია სწორად მათი გაუქმება“, – ამბობს იურიდიული ფაკულტეტის პირველი კურსის სტუდენტი თორნიკე მათოშვილი.

მინისტრის მიერ დაანონსებულ ცვლილებას უარყოფითად აფასებს სამცხე–ჯავახეთის უნივერსიტეტის პროფესორი რომან გოგოლაურიც: „გამიკვირდა რაც მინისტრმა თქვა, ქვეყნის ეკონომიკური მდგომარეობიდან გამომდინარე ეს სტუდენტებზე მძიმედ აისახება. თუმცა, ვერ ვიტყვი, რომ უფასო პროგრამებმა სტუდენტების რიცხვი გაზრდა. მაგალითად, ვიდრე ისტორიის სპეციალობა უფასო გახდებოდა, იმდენივე სტუდენტს ვიღებდით, რამდენსაც ახლა“.

სამცხე–ჯავახეთის უნივერსიტეტის ადმინისტრაციის ხელმძღვანელი როინ თათეშვილი კი ფიქრობს, რომ უფასო ფაკულტეტებმა სხვა ფასიანი მიმართულებები დააკნინა და ამიტომ მოსალოდნელი ცვლილება მისთვის მისაღებია: „იმ მიმართულებებმა, რასაც სახელმწიფო სრულად აფინანსებს, სხვა სპეციალობები დააკნინა, მაგალითად ასობით სტუდენტმა ბიზნესის ადმინისტრირებას ეკონომიკა არჩია, რადგან უფასოა. სტუდენტი ხედავს, რომ ისტორიკოსიც რომ იყოს, მაინც შეძლებს ბანკში მუშაობას, ამიტომ ბიზნესის ადმინისტრირებაზე საბანკო საქმე აღარ აინტერესებთ. ეს ნიშნავს იმას, რომ ამ საკითხს ბაზარი ვერ არეგულირებს“.

სამცხე–ჯავახეთის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რექტორს მაკა ბერიძეს მაიჩნია, რომ მინისტრის ახალი ინიციატივა სასწავლებლების ავტონომიას გაზრდის: „ასეთი ფორმულირება, რომ აღარ იქნება უფასო სპეციალობები, არაა სწორი. სინამდვილეში ყველა პროგრამა იქნება დაფინანსებული და უნივერსიტეტს მიეცემა საშუალება, თვითონ გადაწყვიტოს თუ რომელი პროგრამა უნდა იყოს უფასო და რომელი გარკვეული პროცენტით დაფინანსებული. ეს უნივერსიტეტის რეალური ავტონომიისკენ გადადგმული ნაბიჯია და მივესალმები“.

განათლების მინისტრმა უფასო ფაკულტეტების გაუქმების შესახებ პარლამენტში შვიდ თებერვალს ისაუბრა: "უნდა ვთქვათ, უფასო დაფინანსების მოდელი არაფრის მომცემი არ არის, არანაირ შედეგზე არ არის ორიენტირებული. მსოფლიო ბანკის ექსპერტებთან ერთად ვმუშაობთ და ჩვენც და მსოფლიო ბანკსაც გვაქვს ხედვა, რომ ეს უნდა იყოს performance based მოდელზე შემუშავებული, რომელიც არის ინდიკატორებზე და რომელმაც უნდა მოგვცეს ის მიმართულებები, რისკენ მოვახდინოთ წახალისება. ეს იქნება მეცნიერების კომპონენტი, პროგრამების ინტერნაციონალიზაციის კომპონენტი, მსოფლიო ბანკი ასრულებს მუშაობას კვლევაზე. პირდაპირ რაც შემიძლია გითხრათ, მომავალ წელს გავაკეთებთ ყველაფერს, რომ უფასო ფაკულტეტები აღარ იყოს და პირდაპირ გადასვლა მოხდეს ახალ მოდელზე“.

[ავთო ინასარიძე, ახალციხე]