ქალაქის სათქმელი – ქუჩის მხატვრობა ახალციხეში

ქუჩის მხატვრობა 60–იან წლებში ნიუ-იორკში ჩნდება და მალე მკვიდრდება, როგორც მხატვრობის სრულფასოვანი მიმდინარეობა. სტრიტ–არტი მკვეთრადაა დაკავშირებული ურბანულ ხელოვნებასთან, მას ასევე მოიხსენიებენ, როგორც პოსტ, ან ნეო-გრაფიტს.

გვხვდება მეტროებში, მიწისქვეშა გადასასვლელებში, გარეუბნებში, სხვადასხვა შენობაზე და როგორც წესი, ძირითადად პოლიტიკურ და სოციალურ გზავნილს ატარებს. ქუჩის მხატვრობას შეგვიძლია, ქალაქის სათქმელი ვუწოდოთ. მოდი, ვნახოთ,



თაბუკაშვილის, იაძისა და ივერიელის ქუჩებზე სტენსილებს ვათვალიერებთ. მათ ავტორს ჯერ ვერ მივაგენით. ცოტა ხანში ის თვითონ გვაკითხავს და გვთხოვს, ნამუშევრები არ დავაზიანოთ. როდესაც რწმუნდება, რომ მხოლოდ პროფესიული ინტერესი გვამოძრავებს, გვიყვება, რატომ და რის სათქმელად დაიწყო ქუჩის მხატვრობა.

„ნამდვილი კრიმინალი სისტემაა, მკაცრი კონტროლი და განსაკუთრებით არაჰუმანური ნარკოპოლიტიკაა ჩვენი პროტესტის და ამ სტენსილების გაჩენის მიზეზი. ჩვენ ამ ფორმით ვცდილობთ, დავუპირისპირდეთ სისტემას. ქუჩის მხატვრობა დაარსების დღიდან ცდილობს, იდგეს ჩვეულებრივი, ჩაგრული ხალხის, არაპრივილეგირებული ადამიანების მხარეს.“

kal1ber ახალგაზრდა არტისტია ახალციხიდან, კედლის მხატვრობამ წლების წინ გაიტაცა და მას შემდეგ სტენსილებს რამდენიმე მეგობართან ერთად ქმნის.

„ყველაფერი სკეტჩით დაიწყო, ფურცელზე ვხატავდი, შემდეგ კედელზე გადატანა მინდოდა, მაგრამ ახალციხეში ძალიან რთულია საღებავის შოვნა, გაფრქვევის სიხშირე შესაბამისი უნდა იყოს, კონტურების გამოყვანა მთავარია ამ საქმეში. ცალკე პოლიციაც ხელს გვიშლიდა. გიწევს უცხოეთიდან გამოიწერო, რამდენიმე ფერის გამოწერა თავის განბაჟებით ძალიან ძვირი ჯდება.“

კედლის მხატვრობა ძირითადად საავტორო ხელოვნებაა. მას ჰყავს ერთი კონკრეტული ავტორი, რომელიც თავის მხატვრობის მესიჯებს გზავნის. თუმცა, არის შემთხვევებიც, როდესაც ნამუშევრები კონკრეტული ჯგუფების, ან მთავრობების ხელშია. ასეთია, ჩვენს ქალაქში, მეხუთე სკოლასთან, რუსთველის ქუჩაზე მოხატული კედელი. კედლის მოხატვის იდეა ახალციხის სამხატვრო სკოლას ეკუთვნოდა.

„თავიდან გარემოს დაცვითი ღონისძიებიდან დავიწყეთ, ძირითადად არასამთავრობოების ინიციატივით. შემდეგ უამრავ ადამიანს გაუჩნდა სურვილი, ჩვენთან ერთად ეხეტა. შემდეგ თვითონ მთავრობაც დაინტერესდა, ერთ კედელს მეორე მოყვა და თანდათან მთელი კედელი მოვხატეთ”, - იხსენებს სამხატვრო სკოლის დირექტორი, ნანა ნათენაძე.

ნახატები განსხვავებულ საკითხებს ეხება, თუმცა თემატიკა, ძირითადად, მსგავსია - გარემოს დაცვა, ქართული ტრადიციების პოპულარიზება, ანტინარკოტიკული კამპანიაც კი.

„მასწავლებლები, მოსწავლეები, დიდები და პატარები ერთად ვხატავდით. სიამოვნებით კიდევ მივიღებდით მონაწილეობას, კიდევ მოვხატავდით კედლებს, რასაც ვფიქრობთ და გვინდა ყოველთვის იმას ვხატავთ, ვფიქრობ რაც მეტი ასეთი ქუჩა გვექნება, მით უკეთესია ქალაქისთვის’.

ქუჩის მხატვრობა დღეს უკვე სახალხო ხელოვნების სრულფასოვანი მიმდინარეობაა და უამრავი ქალაქია, რომლის მთავარი კულტურული ნიშა მოხატული კედლებია. თუმცა იყო დრო, როდესაც ქუჩის არტისტები დევნას და შევიწროებას განიცდიდნენ. თუ გადაწყვეტთ კედლის თვითნებურად, უნებართვოდ, მოხატვას, აუცილებლად გაითვალისწინეთ, რომ დღეს არსებული კანონმდებლობით, ეს აკრძალულია (ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 150-ე მუხლი) და შესაძლოა, ფულადი ჯარიმა, ან სხვა ადმინისტრაციული სასჯელი დაგეკისროთ.



[ავთო ინასარიძე, ახალციხე]