რატომ ვერ გახდა ახალციხე სუფთა ქალაქი

2012 წელს ახალციხეში დაწყებული ,,სამშენებლო ბუმი” ქალაქის სისუფთავეზეც აისახა. თითქმის ყველა მშენებლობასთან სამშენებლო ნარჩენები ყრია და მის გატანას ჯერ არავინ ცდილობს.

ერთ-ერთი ასეთი ადგილი, სადაც სამშენებლო ნარჩენი გროვდებოდა, ახალციხის ხელოვნური ტბის მიმდებარე ტერიტორიაა. როცა ქალაქში ,,სამშენებლო ბუმი” დაიწყო, ახალციხის ციხიდან და სხვა ობიექტებიდან აქ ნარჩენები სატვირთო მანქანებით, დაჭაობებული ადგილის ამოსაშრობად მიჰქონდათ. მართალია, მალევე ამ ადგილას ნარჩენების გატანა აიკრძალა, მაგრამ უკვე დაგროვილ ნაგავს არავინ მიხედა და ტბის მიმდებარედ სამშენებლო მასალების ნარჩენები დღემდე ყრია.

ხელოვნური ტბის მიმდებარე ტერიტორია გამონაკლისი არ არის. საყოფაცხოვრებო ნარჩენების გროვები ქალაქის არაერთ ქუჩაზეა. ქალაქის იმ უბნებში, საიდანაც ნაგავმზიდი კვირაში მხოლოდ რამდენიმე დღე მიდის, მოსახლეობას ე.წ. უკანონო ნაგავსაყრელები აქვს მოწყობილი. ბევრი კი სამშენებლო თუ საყოფაცხოვრებო ნარჩენებს ახლომდებარე ღელეებში ან მდინარის პირას ყრის.



ახალციხის მუნიციპალიტეტის საკრებულოში გვარწმუნებენ, რომ ამ საკითხს უკვე აკონტროლებენ და მომავალში სამშენებლო ნარჩენებს ისეთ ადგილას გაიტანენ, სადაც ნიადაგების ამოვსება იქნება საჭირო.

,,სამშენებლო ნარჩენების გატანას სხვა მეთოდები სჭირდება. მოგეხსენებათ, რომ არსებული ნაგავსაყრელი ჩვენი საკუთრება არ არის და შესაძლოა სამშენებლო ნარჩენები იქ არც დაგვაყრევინონ. ის შეიძლება გამოყენებულ იქნას ჯებირებთან, ან გზებთან მიმართებაში, სადაც შემავსებლის ფუნქცია ექნება”, - განმარტავს ახალციხის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს თავმჯდომარე ოლეგ სანდროშვილი.

ვინ ზრუნავს ქალაქის დასუფთავებაზე

ქალაქის ქუჩებიდან ნარჩენების გატანას ტენდერში გამარჯვებული შპს ,,კეთილმოწყობა” უზრუნველყოფს. აღნიშნულ კომპანიას მხოლოდ ცენტრალური ქუჩების დასუფთავება ევალება. ცენტრალურ ქუჩებზე განთავსებული ნაგვის ურნები ყოველ დილას-საღამოს იცლება, ქალაქის დანარჩენ ქუჩებსა და გარეუბნებში კი ნაგვის მანქანა კვირაში ორჯერ მიდის.

ოლეგ სანდროშვილის თქმით, როცა ქალაქის დასუფთავებაზე ტენდერი გამოცხადდა, იგი საკრებულოს თავმჯდომარე არ იყო.

,,რომელი ქუჩები უნდა დაესუფთავებინათ იმ თანხაში, რა თანხაზეც ტენდერი გამოცხადდა, ჩემ თანამდებობაზე დანიშვნამდე იყო ტენდერში ჩადებული. აქედან გამომდინარე, ცვლილებების შეტანა რთულია. სხვა ქუჩები რომ დაამატო, შესაბამისად, თანხა უნდა გაზარდო”, - განმარტავს საკრებულოს თავმჯდომარე.

გარემოსდამცველები: თვითმმართველობაც სცოდავს და მოსახლეობაც

გარემოსდაცვითი არასამთავრობო ორგანიზაციის ,,სამყაროს” ხელმძღვანელის ნანა ზუბაშვილის თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ ადგილობრივი ხელისუფლება ცდილობს ქალაქის ქუჩები დასუფთავებული იყოს, პრობლემა მაინც არსებობს.

,,მარტო ცენტრალური ქუჩები საერთო სურათს არ ქმნის. ცენტრში ხუთი ნაგვის ურნის დადგმას, ჯობია ერთი ქალაქის გარეთ განათავსო. მაგრამ ამ შემთხვევაში მხოლოდ მუნიციპალიტეტი არ სცოდავს. მოსახლეობის ცნობიერების დონეც საკმაოდ დაბალია. არც გამგებელი და არც გარემოს დაცვის მინისტრი არ მოვა და ნაგავს ურნაში არ ჩაგიყრის. ტურიზმს ვავითარებთ, მაგრამ შემოდიხარ თუ არა ქალაქში, ცელოფნები ფრიალებს და ნაგავსაყრელია”, - ამბობს ნანა ზუბაშვილი.



მისივე თქმით, უნდა არსებობდეს რაიმე სანქცია, რაც მოსახლეობას აიძულებს, გარემო არ დააბინძუროს: ,,ჯარიმები არსებობს, მაგრამ კანონი უნდა კანონობდეს. ეს არ არის მარტო მუნიციპალიტეტის საქმე, რეგიონებში გარემოსდაცვითი ორგანიზაციები არ არსებობს, რომელიც ამას დაარეგულირებდა ან ყურადღებას მიაქცევდა”.

ადგილობრივ თვითმმართველობაში გვთანხმდებიან, რომ ტურისტული ცენტრის პრეტენზიის მქონე ქალაქში სისუფთავე დაცული უნდა იყოს. თუმცა, ამბობენ, რომ ეს რთული და შრომატევადი პროცესია.
ახალციხის ნაგავსაყრელი მდინარეს აბინძურებს

ახალციხის მუნიციპალიტეტის ნაგავსაყრელი სოფელ ჭაჭარაქში მდებარეობს. სოფელი ახალციხიდან დაახლოებით ხუთი კილომეტრის დაშორებითაა.

ნანა ზუბაშვილი ამბობს, რომ ეს ნაგავსაყრელი სტანდარტებს არ შეესაბამება. ტერიტორია, სადაც ყველანაირი ნარჩენი იყრება, მდინარის პირას და სახნავ-საძოვრებთანაა ახლოს.

,,ძალიან ელემენტარული სტანდარტული ნორმებიდან დავიწყებ: ნაგავსაყრელი შემოღობილი არაა, არც ერთ მეტრიანი თხრილია გაკეთებული, რაც ამ ტერიტორიაზე პირუტყვის არ გადინებას უზრუნველყოფს. ყველაზე აღმაშფოთებელი კი რაც არის, ნარჩენები გადადის ყანებზე, რომელსაც ამუშავებს მოსახლეობა. ყველაზე საშიში ისაა, რომ ნაგავსაყრელი მდინარესთან ძალიან ახლოსაა”, - ამბობს ნანა ზუბაშვილი.

საქართველოში ამჟამად მოქმედი თითქმის ყველა ნაგავსაყრელი საბჭოთა პერიოდშია მოწყობილი.

,,არ არის გაკეთებული გარემოზე ზემოქმედების შეფასება. ზოგადად ეს დამახასიათებელი იყო მაშინდელი ნაგავსაყრელებისთვის. საქართველოში მხოლოდ შვიდ მუნიციპალიტეტშია კანონიერი ნაგავსაყრელი, დანარჩენ 69-ში საერთოდ არ არსებობს”, - ამბობს ნანა ზუბაშვილი.


2012 წლის 16 მარტს ,,ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ საქართველოს ორგანულ კანონში ცვლილება შევიდა, რომლის მიხედვითაც ნაგავსაყრელების მოწყობის უფლებამოსილება 2012 წლის 1 მაისიდან თვითმმართველ ერთეულებს ჩამოერთვა და რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროს დაქვემდებარებულ კერძო სამართლის იურიდიულ პირს გადაეცა.

,,2012 წლის აპრილის ბოლოს, სახელმწიფოს 100 პროცენტიანი წილობრივი მონაწილეობით დაფუძნდა შპს ,,საქართველოს მყარი ნარჩენების მართვის კომპანია”. წესდების თანახმად, კომპანიის საქმიანობის ძირითადი მიმართულებაა ,,ნაგავსაყრელების მოწყობა, მათზე განთავსებული მყარი ნარჩენების გადამუშავება-უტილიზაცია და სხვა”, - განმარტავს გარემოსდაცვითი არასამთავრობო ორგანიზაცია ,,მწვანე ალტერნატივას” ანალიტიკოსი ქეთი გუჯარაიძე.

საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროს ინფორმაციით, მოკლევადიან პერსპექტივაში, აღნიშნული კომპანიის ფუნქციაა საქართველოში არსებული ნაგავსაყრელების მოწესრიგება და თანდათანობით კონსერვაცია, რათა მაქსიმალურად შემცირდეს მათი უარყოფითი გავლენა ადამიანებსა და გარემოზე.



”ამგვარად, მყარი მუნიციპალური ნარჩენების შეგროვება, გაუვნებლება და განთავსება ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულების ფუნქციაა. ნაგავსაყრელების მოწყობასა და ოპერირებას კი ცენტრალიზებულად შპს ,,საქართველოს მყარი ნარჩენების მართვის კომპანია” ახორციელებს”, - ამბობს ქეთი გუჯარაიძე.


2013 წელს ნაგავსაყრელების მოსაწყობად სამინისტრო 12 მილიონ ლარს ხარჯავს. სამინისტროში ამბობენ, რომ ეს მასშტაბური პრობლემაა და პირველ ეტაპზე იმ ნაგავსაყრელების მოწესრიგებას ეცდებიან, რომლებიც რაღაც ფორმით უკვე არსებობს. იმ 9 ქალაქს შორის, სადაც ნაგავსაყრელები მოწესრიგდება, ერთ-ერთი ახალციხეა.

„რეგიონში თითო ნაგავსაყრელზე განხორციელდება შემოღობვითი სამუშაოები, დაცული რომ იყოს მინიმალური სტანდარტები მაინც, ამ სტანდარტებში არ ვგულისხმობთ ევროპულ სტანდარტებს. 12 მილიონი ლარი მხოლოდ რამდენიმე ნაგავსაყრელს ეყოფა, დიდ ქალაქებზეა საუბარი. დანარჩენ ქალაქებში იქნება მინიმალური სამუშაოები. ჩვენ ვმუშაობთ გარემოს დაცვის სამინისტროსთან ერთად. ამით პრობლემას ვერ ვაგვარებთ, მაგრამ ცოტათი წინ წავიწევთ“, - აცხადებს მინისტრის მოადგილე შოთა მურღულია.

[თამარ თოთაძე, ახალციხე]