გზამკვლევი ორი მხრიდან იკითხება. ერთი მხარე სამცხე–ჯავახეთის ისტორიულ ძეგლებსა და ეკლესია–მონასტრებს, ასევე, მუზეუმებს, თეატრებს, სახალხო დღესასწაულებს, აგროტურისტულ მეურნეობებს, ადგილობრივ სამზარეულოს, რეგიონის დაცულ ტერიტორიებსა და კურორტებს ეთმობა.
აქვეა სასარგებლო ინფორმაცია – ოფიციალური დასვენების დღეები; სატელეფონო მომსახურება – ქალაქების კოდები, სხვადასხვა სამსახურების – მათ შორის, სასწრაფო, სახანძრო და პოლიცია, ტურიზმის საინფორმაციო ცენტრი – კონტაქტები და სატელეფონო ნომრები; სასტუმროებისა და საოჯახო სახლების საკონტაქტო ინფორმაცია და ა.შ.
მეორე მხრიდან იგივე ინფორმაცია უკვე სომხეთის, შირაკის მხარეს ეხება. აქ შეხვდებით ქალაქების მარალიკის, გიუმრის, ასევე, რეგიონის სოფლების ისტორიულ ძეგლებს, ეკლესია–მონასტრებს, მუზეუმებს, ტრადიციულ ფესტივალებს, ეროვნულ პარკებს, ნაკრძალებს, ეკო–ტურებს, სპორტულ კურორტებს, აგრო ტურიზმს, საოჯახო სასტუმროებს, აგრო–ტურისტულ მარშრუტებს, სასტუმროებს, რესტორნებს, ბანაკებს და ასევე სასარგებლო ინფორმაციასა და საკონტაქტო მონაცემებს, სხვადასხვა უწყებებისა და დაწესებულებების.
გზამკვლევში ყველა ეს ინფორმაცია სამ: ინგლისურ, ქართულ და სომხურ ენებზეა. ცხადია, თანდართულია, ყველა მასალის შესაბამისი ილუსტრაცია. ნაშრომს თან ორივე რეგიონის ტურისტული რუკაც ერთვის.
ტურისტული გზამკვლევი ევროკავშირის ტერიტორიული თანამშრომლობის პროგრამის მიერ დაფინანსებული პროექტის, "ახალგაზრდა მოგზაურის" ფარგლებში გამოიცა. პროექტს ერთობლივად ახორციელებდნენ საქართველოდან "სამოქალაქო ინიციატივების ასოციაცია", სომხეთიდან კი "სათემო განვითარებისა და სოციალური მხარდაჭერის ცენტრი".
საინტერესოა, რომ ნაშრომზე, კვლიფიციურ ისტორიკოსებთან და ტუროოპერატორებთან ერთად, ქართველი და სომეხი ახალგაზრდები მუშაობდნენ. პროექტის დასაწყისში, ამ ორ, მოსაზღვრე რეგიონში, 22 ქართველი და სომეხი ახალგაზრდა შეარჩიეს. პროექტის განმავლობაში ისინი დადიოდნენ ბანაკებში, რომელთა ნაწილი საქართველოში, ნაწილი კი სომხეთში ეწყობოდა, ეცნობოდნენ ერთმანეთის კულტურას, იძენდნენ ტექნიკურ უნარებს, მაგალითად როგორ შეიძლება დაგეგმო ტური და პარალელურად, აგროვებდნენ მასალებს გზამკვლევისთვის.
"გზამკვლევზე ეტაპობრივად, პროექტის დასაწყისიდანვე ვმუშაობდით. ახალგაზრდები იყვნენ ჩართული ყველაფერში, ცხადია, ისინი ექსპერტებისა და რედაქტორების დახმარებით მუშაობდნენ. საინტერესოა, რომ ამ ახალგაზრდებს, რომლებსაც უკვე ძალიან კარგი ურთიერთობები აქვთ, აქვთ სხვადასხვა იდეები, რის განხორციელებასაც სამომავლოდ გეგმავენ", – ამბობს პროექტის კოორდინატორი საქართველოში, ორგანიზაციის "სამოქალაქო ინიციატივების ასოციაცია" წევრი თამარ კაპანაძე.
ტურისტული გზამკვლევი 1000 ეგზემპლარად გამოიცა, აქედან 500 სამცხე–ჯავახეთში, ამდენივე კი შირაკის მხარეში გავრცლდება. ნაშრომი უფასოდ ვრცელდება. მას მუზეუმებში, ბიბლიოთეკებსა და ტურისტულ ცენტრებში გაავრცელებენ.
ტურისტული გზამკვლევის პრეზენტაცია დღეს, 4 აგვისტოს შედგა.
[ნინო ნარიმანიშვილი, ახალციხე]