ძვირი მშობიარობა და ადგილობრივი საავადმყოფოს ალტერნატივა

2009 წლიდან საქართველოში მშობიარობის ანაზღაურების სახელმწიფო პროგრამა აღარ მოქმედებს. თავიდან მშობიარობა 300-350 ლარი იყო, შემდეგ 400 ლარამდე გაძვირდა, ახლა კი, მას შემდეგ რაც საავადმყოფოს მფლობელი შეეცვალა, მშობიარობის ფასი 500 ლარიდან იწყება.

ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში მცხოვრები ბევრი ოჯახისთვის ეს თანხა საკმაოდ სოლიდურია.

- "ბავშვის დაბადებას მალე ველოდებით. ჯერჯერობით არაფერი გადაგვიხდია, მაგრამ გვითხრეს, რომ 500 ლარი გვექნება ასანაზღაურებელი. არ მესმის, სხვაგან ბავშვი თუ გააჩინეს, მშობლებს ფულს აძლევენ, აქ კი ჩვენ თვითონ ვიხდით. ხალხს ბავშვების გაჩენის ეშინია. რა უნდა ვქნათ, ერთი ან ორი შვილი მაინც უნდა გვყავდეს, რომ მერე მარტო არ დავრჩეთ", - ამბობს ადგილობრივ სამშობიაროში მწოლიარე მშობიარე ქალბატონის ერთ-ერთი ნათესავი ბავშვის გაჩენის მოლოდინში.

2012 წლის იანვრიდან ნოემბრის ჩათვლით ახალქალაქში 455 ბავშვი დაიბადა, 2011 წელს დაახლოებით 400 პატარა გაჩნდა, აქედან 60% გოგონა, 40% კი ბიჭი.

2012 წელს საქართველოს მოქალაქე ეთნიკურად სომეხმა 170-მა ქალბატონმა, სათვისტომო კავშირის "ჯავახკის" შუამდგომლობით, სომხეთში უფასოდ იმშობიარა. 2011 წელს ამავე პროგრამით სომხეთში 132-მა ქალმა ისარგებლა.

სომხეთში მშობიარობა სომხეთის მოქალაქეებისთვის უფასოა, სხვა ქვეყნის მოქალაქეებისთვის გადასახადია დაწესებული, მაგრამ სომხეთში უფასოდ მშობიარობის უფლება საქართველოს მოქალაქე და ეროვნებით სომეხ ქალბატონებსაც აქვთ. ისინი ერევანში სათვისტომო კავშირ "ჯავახკს" მიმართავენ და მოქალაქეობისა და საცხოვრებელი ადგილის დამადასტურებელ დოკუმენტებს აწვდიან. კავშირი სომხეთის ჯანდაცვის სამინისტროს მიმართავს, რომელიც, თავის მხრივ, მიმართვას გზავნის საავადმყოფოში, სადაც კონკრეტულ მშობიარეს სურს მოხვედრა და საავადმყოფო, სახელმწიფო დაკვეთის საფუძველზე, მშობიარეს უფასოდ ემსახურება. გარდა ამისა, კავშირი აუცილებლობის შემთხვევაში უფასო პოსტსამშობიარო მკურნალობასაც უზრუნველყოფს.

ბევრმა ამის შესახებ არაფერი იცის, თუმცა, მათ ერევნის ზოგიერთ საავადმყოფოდან სათვისტომო კავშირ "ჯავახკში" თავად გზავნიან, რათა სახელმწიფო დაკვეთის ფარგლებში მოემსახურონ.

ბევრ ქალბატონს ისედაც ურჩევნია სომხეთში გააჩინოს ბავშვი და არა მხოლოდ იმ მიზეზით, რომ იქ უფასოდ მშობიარობაა შესაძლებელი.

- "ფეხმძიმობის მთელი პერიოდის განმავლობაში სამედიცინო კონსულტაციებსა და მომსახურებას ახალქალაქში ვიღებდი. მაგრამ ბავშვი ერევანში გავაჩინე, რადგან გართულებების მეშინოდა. იყო შემთხვევები, როცა მშობიარობის შემდგომი გართულებების გამო მშობიარე ერევანში წაუყვანიათ", - ამბობს ახალგაზრდა დედა, რომელმაც ბავშვი 10 დღის წინ გააჩინა. ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში მცხოვრები ქალბატონი სომხეთის მოქალაქეა, ამიტომ სამედიცინო მომსახურება მისთვის სრულიად უფასო იყო.

სომხეთში სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში უფასოდ მშობიარობა სხვა ქვეყნების მოქალაქეებსაც შეუძლიათ. საქართველოში მშოიარობა ფასიანია, გარდა ამისა, საავადმყოფოები კერძო საკუთრებაშია და მფლობელი ფასებს საკუთარი ბიზნეს ინტერესებიდან გამომდინარე ადგენს.

ახალქალაქის საავადმყოფოს მენეჯერი მიიჩნევს, რომ მოსახლეობის ფინანსური სირთულეების გათვალისწინებით, კარგი იქნებოდა სამშობიარო მომსახურება 200-300 ლარად ყოფილიყო ხელმისაწვდომი, მაგრამ ამაზე თავად ექიმების ხელფასია დამოკიდებული. თუ პაციენტი მხოლოდ 200-300 ლარს გადაიხდის, ექიმის ხელფასი 100-150 ლარს შეადგენს, ამიტომ კომპანიას სხვა გამოსავალი არ აქვს. ალექსანდრე ტოროიანის თქმით, მოცემულ შემთხვევაში საჭიროა სახელმწიფოებრივი მიდგომა, სახელმწიფო დაფინანსება, რადგან ეს არა მენეჯერებისა და კერძო საავადმყოფოების მფლობელების, არამედ სახელმწიფოს პრობლემაა.

თუმცა ალექსანდრე ტოროიანი არ მიიჩნევს, რომ საავადმყოფოს ახალი ხელმძღვანელობის მოსვლის შემდეგ, მშობიარობის ფასი გაიზარდა.

- "მშობიარობის ფასი კი არ გავზარდეთ, უფრო სწორად დავითვალეთ. ადრე ფიზიოლოგიურ მშობიარობაში 400 ლარი იყო გადასახდელი, მშობიარობის 70-80% კი გართულებებისა და სისხლდენების ფონზე მიმდინარეობდა და პაციენტის ხარჯი 600, 700, ხანდახან 800 ლარსაც აღწევდა. ახლა მოსახლეობისთვის მისაღები ფასებია, ყველა გართულებული მშობიარობა 600 ლარი ღირს. ჩვენი რაიონის სპეციფიკიდან გამომდინარე კი მშობიარობათა უმრავლესობა გართულებების ფონზე მიმდინარეობს", - განმარტავს ალექსანდრე ტოროიანი.

2013 წლის ადგილობრივი ბიუჯეტის პროექტში განხილულ იქნება პუნქტი, რომლის ფარგლებშიც სამეანო გადასახდელის გარკვეულ ნაწილს ადგილობრივი ბიუჯეტი დაფარავს. თანხის ოდენობა, რომელიც შესაძლოა ადგილობრივი ბიუჯეტიდან გამოიყოს, ჯერჯერობით უცნობია.

[აღუნიკ აივაზიანი, ახალქალაქი]