‘განახლებული მესხეთი’– სამცხე–ჯავახეთის პირველი გაზეთი

ყოველკვირეული "საპოლიტიკო და სალიტერატურო" გამოცემა „განახლებული მესხეთი“ორენოვანი იყო, ქართულ-თურქული და თავისი სლოგანიც ჰქონდა - „გაუმარჯოს გაერთიანებულ სამუსლიმანო და საქრისტიანო საქართველოს“.

"განახლებული მესხეთის" ნომერი რეგიონში მანეთი და 50 კაპიკი ღირდა, მესხეთის გარეთ კი ორი მანეთი. გაზეთს "ახალციხის მაზრის მიწის მუშათა საბჭო" გამოსცემდა.

სამცხე–ჯავახეთის ისტორიულ მუზეუმში რეგიონის პირველი ქართული გაზეთის სულ სამი ნომერია დაცული. „განახლებული მესხეთში“ სამი გვერდი ქართულ მასალებს ეთმობა, მეოთხე, უკანასკნელი გვერდი კი თურქულ ენაზეა.

ახალციხის ქართველი ებრაელობა, სოფლის ცხოვრება, უწყლობა რაბათში, პროტესტი, სამუსლიმანო საქართველო, კვირიდან–კვირამდე – ეს სამცხე-ჯავახეთის პირველ გაზეთში გამოქვეყნებული მასალების სათაურებია.

„სიმინდი – ახალციხის გლეხთა საბჭომ მიიღო მთავრობის მიერ გამოგზავნილი სიმინდი და ამ დღეებში გაუნაწილებს მცხოვრებთ“, – წერია რუბრიკაში ახალი ამბები.

აქვეა ამბავი ცელებზეც – „ახალციხის მაზრის გლეხთა საბჭომ უკვე მიიღო ცელები და ანაწილებს გლეხთა შორის“.

რეგიონის პირველ გაზეთს ფინანსური პრობლემები ჰქონდა, გაზეთის ერთ-ერთი ნომრის ბოლო გვერდზე ასეთ განცხადებას შეხვდებით:


ისტორიკოსი ნატო ყრუაშვილი გვიყვება, რომ ახალციხეში ადგილობრივ პრესას საფუძველი XX საუკუნის დასაწყისში ჩაეყარა. 1918–1921 წლებში ახალციხეში არსებულ სტამბებში იბეჭდებოდა რამდენიმე დასახელების გაზეთი: „განახლებული მესხეთი”, „მესხეთ-ჯავახეთი”, და „შარჟუმი".

საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების შემდეგ მომხდარი ცვლილებების გამო ადგილობრივი პრესის ფუნქციონირება დროებით შეჩერდა, ცოტა მოგვიანებით კი სამცხე-ჯავახეთში ერთდროულად რამდენიმე გაზეთი გამოვიდა.



ცოტა მოგვიანებით მმართველობის რაიონული დაყოფის შემდეგ, როცა სამცხე – ჯავახეთი დაიყო ხუთ რაიონად. თითოეულს ჰქონდა საკუთარი ბეჭვდითი ორგანო. ასპინძაში იბეჭდებოდა გაზეთი „ასპინძა”, ახალციხეში – „წითელი დროშა, ახალქალაქში – „შუქურა”, ადიგენში – „განახლებული მესხეთი”.

21 მარტი ქართული ჟურნალისტიკის დღეა. მედიის წარმომადგენლები ჟურნალისტიკის დღეს 1993 წლიდან აღნიშნავენ. პროფესიულ დღესასწაულს მედია სხვადასხვა ღონისძიებით აღნიშნავს. ქართული ჟურნალისტიკის დღედ პირველი ქართული გაზეთის – ჯერ „საქართველოს გაზეთის”, შემდეგ კი „ქართული გაზეთის” დაარსების დღე დაწესდა – პირველი ნომერი 1819 წლის 21 მარტს (8 მარტს) გამოვიდა.

[თინათინ ზაზაძე, ახალციხე]