არლელი ბიჭის სტამბულში გაგრძელებული ცხოვრება [ვიდეო]

აჰმედ მელაშვილი სტამბოლში ყოფნისას, დაუახლოვდა სტამბოლის ქართველთა სავანეს. სავანეში მოღვაწე ქართველისგან მან კარგად შეისწავლა ქართული წერა-კითხვა, საქართველოს ისტორია და კულტურა.

„ეს ქართველი გახლდათ პავლე ანდღულაძე, პაპაჩემის ძმა. აჰმედ მელაშვილს კარგი ურთიერთობა ჰქონდა პავლე ანღულაძესთან“, – გვიყვება ისტორიკოსი რეზო ანდღულაძე და დიდი პაპის ცხოვრება – მოღვაწეობის შესახებ გვესაუბრება.

პავლე ანდღულაძე დაიბადა 1905 წელს ადიგენის მუნიციპალიტეტის, სოფელ არალში. მამა იყო სტეფანე პეტრეს ძე ანდღულაძე. დედა გახლდათ შუშანა ივანეს ასული ჩიტაშვილი, წერა–კითხვის მცოდნე, განათლებული ქალი.

პავლე ანდღულაძეს ჰყავდა 14 დედმამიშვილი, ის იყო ყველაზე უმცროსი.

პავლე ანდღულაძე 1921 წელს, დეკემბერში, 16 წლის ასაკში სასწავლებლად მიდის სტამბულში. მას უნდოდა მიეღო რელიგიური განათლება.
„პავლეს წერილობითი ურთიერთობა ოჯახთან 1937 წლამდე ჰქონდა. რეპრესიების პერიოდში რა მოხდა არ ვიცი, პატარა ვიყავი. პაპა–ბებია გარდაიცვალნენ და მეტი დანაბარები არავისგან არ გაგვიგია“, – ჰყვება რეზო ანდღულაძე.

მან მოგვაწოდა პავლე ანდღულაძის, სტამბულის კათოლიკური მონასტრის მსახურის მიმართვა ევროპისა და ამერიკის ქვეყნებში მცხოვრებ თანამემამულეების, ემიგრანტი ქართველების მიმართ. ამ მიმართვაში იგი შემწეობას ითხოვს: „დავრჩი სულ მარტოდმარტო, ვიბრძვი და ვმუშაობ, რომ იგივე ბედი არ ეწიოს ამ ჩვენს ეკლესიას, როგორც წილად ხვდა ჩვენს კულტურის ცენტრებს პალესტინაში, ათონის მთაზე, სინაის მთაზე და სხვაგან. სანამ ცოცხალი ვარ, არ ვზოგავ ძალ–ღონეს, რომ ეს განძი, საუნჯე (წიგნსაცავი, მამულები, სახლები) შერჩეს ჩვენს ერს... ჩემს შემდეგ, არ ვიცი რა დაემართება. ღმერთმა იცის, ყველაფერი ჩვენს საყვარელ სამშობლოსა და მის შვილებზეა დამოკიდებული“.
პავლე ანდღულაძე იყო სტამბულში კათოლიკური სავანის გამგე. ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა ასევე საფრანგეთშიც.

„პარიზში იყო, მონთობანში ქართველთა საძმოში. შემდეგ ისევ დაბრუნდა სტამბულში და სიცოცხლის ბოლომდე ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა კათოლიკურ სავანეში“, – გვითხრა რეზო ანდღულაძემ.

რეზო ანდღულაძე იხსენებს თუ როგორ გაიგო წლების შემდეგ დიდი პაპის შესახებ – „საქართველოს კათოლიკოს–პატრიარქი, უწმინდესი ილია მეორე იყო თუ არ ვცდები 1979 წელს სტამბულში, ეწვია ქართულ სავანეს. ეს ამბავი დაიბეჭდა ჟურნალ „მნათობში“ და იქ გადაღებულ ფოტოში იყო პავლე ანდღულაძეც“.

პავლე ანდღულაძე დაქორწინებული არ ყოფილა, შთამომავლობა არ დარჩენია. სამშობლოში აღარ დაბრუნებულა. დაკრძალულია სტამბულში.

„ჩემი სამივე შვილი გავაგზავნე სტამბულში, დახმარება გაგვიწია სიმონ ზაზაძემ და მათ მიაკვლეს პავლე ანდღულაძის საფლავს“, – გვითხრა რეზო ანდღულაძემ.



[გულო კოხოძე, ახალციხე]