როგორ ჰაერს ვსუნთქავთ ახალციხეში - მონიტორინგის შედეგები

9 აპრილისა და ანთიმოზ ივერიელის ქუჩებზე მონიტორინგი გასული წლის ნოემბერში, ხოლო რუსთაველის N55 და ქალაქის ცენტრალურ პარკთან ჰაერის დაბინძურების დონე მიმდინარე წლის 28 მარტიდან-11 აპრილის პერიოდში ჩატარდა.

ჰაერში არსებულ მავნე ნივთიერებებს შორის, ყველაზე მაღალი რაოდენობა რუსთაველის ქუჩაზე გამოვლენილი აზოტის დიოქსიდია (NO2), რამაც ერთ კუბურ მეტრ ჰაერში 37.92 მიკროგრამი შეადგინა.

აზოტთან ერთად, ჰაერში მიწისპირა ოზონის (O3) და გოგირდის დიოქსიდის (SO2) შემცველობაც შემოწმდა. კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ ახალციხეში არცერთი მათგანი ჰაერში დასაშვებ ნორმას არ აღემატება.

ახალციხეში ატმოსფერული ჰაერის კვლევის სრული შედეგები ასეთია:



NO2 მკგ/მ3 – 21.46 (დაბალი)



NO2 მკგ/მ3 – 37.92 (დაბალი)
O3 მკგ/მ3 – 22.58 (დაბალი)
SO2 მკგ/მ3 – 2.29 (დაბალი)
C6H6 (ბენზოლი) მკგ/მ3 – 3 (დაბალი)



NO2 მკგ/მ3 – 12.24 (დაბალი)
O3 მკგ/მ3 – 55.58 (დაბალი)



NO2 მკგ/მ3 – 29.03 (დაბალი)
O3 მკგ/მ3 – 68.11 (დაბალი)

აზოტის დიოქსიდი და ოქსიდი – წარმოიქმნება ძალიან მაღალ (650 °C-ზე მაღალ) ტემპერატურაზე და ჟანგბადის სიჭარბის პირობებში საწვავის წვის დროს. ძირითადი წყაროა ავტომობილების გამონაბოლქვი, ბუნებრივი აირის ნამწვი, თბოელექტროსადგურების გამონაბოლქვი, უხეში ნარჩენების წვის დროს წარმოქმნილი კვამლი.

აზოტის დიოქსიდი აღიზიანებს სასუნთქი სისტემის ქვედა ნაწილს, განსაკუთრებით - ფილტვების ქსოვილს. ზრდის მწვავე რესპირაციული დაავადებებისა და პნევმონიისადმი მიდრეკილებას.

ოზონი – პირველი წყარო: წარმოიქმნება მზის სხივებზე აზოტის ოქსიდისა და ნახშირწყალბადის რეაქციის შედეგად (ფოტოქიმიური რეაქცია). ასეთი რეაქციის პროდუქტს წარმოადგენს ფოტოქიმიური სმოგი. მეორე წყარო: მაღალი ტემპერეტურის დროს ატმოსფეროს მაღალი ფენებიდან (სტრატოსფეროდან) ოზონის ნაწილი ტროპოსფეროში ხვდება.

იწვევს სასუნთქი გზების (ბრონქები, ფილტვები) დაზიანებას, თვალის, ცხვირის და საყლაპავის ლორწოვანი გარსის გაღიზიანებას.
გოგირდის დიოქსიდი – ატმოსფეროში ხვდება გოგირდის შემცველი საწვავის წვისას. ძირითადი წყაროა ელექტროსადგურები, საქვაბეები და მეტალურგიული საწარმოები.

ახალციხის გარდა გარემოს ეროვნული სააგენტოს მიერ ჰაერში მავნე ნივთიერებების მონიტორინგი სამცხე-ჯავახეთის არცერთ ქალაქში არ მომხდარა. სააგენტოში განმარტავენ, რომ სამომავლოდ ჰაერის მონიტორინგი საკურორტო ზონებში – ბორჯომსა და ბაკურიანში იგეგმება.

ახალციხესა და საქართველოს სხვა ქალაქებში ჩატარებული ჰაერის ხარისხის კვლევის შედეგების ნახვა, შესაძლებელია ვებ-გვერდზე air.gov.ge
გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ინიციატივით, „გაეროს გარემოს დაცვითი პროგრამა“ ყოველი წლის 5 ივნისს უძღვნის გარემოსდაცვით ერთ-ერთ პრობლემას და მიზნად ისახავს გარემოს მდგრადი განვითარებისათვის ხელშეწყობას, გარემოს შენარჩუნებისა და გაუმჯობესებისათვის ბრძოლაში საზოგადოების აქტიურ ჩართვას.

[ავთო ინასარიძე, ახალციხე]