როინ ყავრელიშვილი: „თურქეთში დასავლური და აღმოსავლური ღირებულებების დაპირისპირებაა“

სამცხე–ჯავახეთისა და არტაანის უნივერსიტეტების პროფესორი როინ ყავრელიშვილი, გუშინ, გვიან ღამით, თურქეთში მომხდარის შეფასებას, ქვეყნის ბოლო წლების ისტორიით იწყებს. მისი თქმით, თურქეთი სახელმწიფო გადატრიალების წინაშე არაერთხელ დამდგარა: „ეს იყო 1960 წელს, შემდეგ იგივე განმეორდა 1980 წელსაც. ფაქტობრივად, ეს მესამე მცდელობა იყო“.

ყავრელიშვილის განცხადებით, მეამბოხე სამხედროები მიიჩნევენ, რომ თურქეთის დღევანდელმა მთავრობამ გადაუხვია ქვეყნის განვითარების იმ პრინციპებს, რაზე დაყრდნობითაც წლების წინ ათა თურქის მიერ თურქეთის რესპუბლიკა შეიქმნა.

შეკითხვაზე, რა არის ეს პრინციპები, ყავრელიშვილი გვპასუხობს: „სამხედროები თვლიან, რომ თურქეთში დემოკრატია არაა და მისი აღდგენა სურთ. ამ სამხედრო გენერალიტეტის არა ერთი წარმომადგენელი დააკავა ბოლო წლებში თურქეთის მთავრობამ. ბრალდება მოსალოდნელ ამბოხებაში მონაწილეობა იყო“.

ყავრელიშვილი მიიჩნევს, რომ თურქეთში დაპირისპირების მთავარი მიზეზი ორი ცივილიზაციის, დასავლური და აღმოსავლური ღირებულებების დაპირისპირებაა.

„დღეს თურქეთში მთავრობა უფრო აღმოსავლური ღირებულებებისკენ არის გადახრილი. უფრო მეტად აღმოსავლური ღირებულებებია წამყვანი თურქეთში მოქმედი მთავრობისთვის. როგორც ჩანს წლების განმავლობაში მშვიდად თანაცხოვრობენ აღმოსავლური და დასავლური იდეების მატარებლები, რაღაც პერიოდში კი ეს ყველაფერი გროვდება და ერთად ვეღარ თავსდება, ამიტომ იწყება ცივი შეჯახება“, – ამბობს ყავრელიშვილი.

მისი თქმთ, ზოგადად, ეს ყველაფერი ანატოლიის ისტორიული ძირებიდან მოდის და აქ ცივილიზაციათა შეჯახება სხვადასხვა ფორმით ყოველთვის ვლინდებოდა.

გარდა ისტორიული მომენტებისა, თურქეთში არსებული ვითარების გამომწვევ მიზეზებს ყავრელიშვილი დასავლეთის უყურადღებობაშიც ხედავს.

„ევროპამ ლტოლვილებთან დაკავშირებით თურქეთს დახმარება ვერ აღმოუჩნა. 3 700 000 ლტოლოვილი შემოვიდა თურქეთში. მათ შემოსვლამ და დასაქმებამ თურქეთზე უარყოფითი გავლენა მოახდინა. როგორც ჩანს გარკვეული პერიოდი როგორც მთავრობა, ასევე საზოგადოება, კალაპოტიდან ამოაგდო“, – აცხადებს ყავრელიშვილი და ამატებს, რომ დასავლეთმა და „ნატომ“ თურქეთს მეტი ყურადღება უნდა მიაქციოს.

რაც შეეხება თურქეთში მომხდარის საქართველოზე გავლენას, ყავრელიშვილი ამბობს, რომ სტრატეგიული თანამშრომლიობის თვალსაზრისით არაცერთი ნაბიჯი უკან არ გადაიდგმება: „საქართველო–თურქეთის საზღვარი ეს არის ერთადერთი საზღვარი თურქეთისთვის, სადაც არის ნულოვანი პრობლემა.ოფიციალურად აქვს მას გაცხადებული. ამიტომ სტრატეგიული თანამშრომლობა ამის შემდეგ უფრო გაძლიერდება“.

რაც შეეხება ეკონომიკურ გავლენას, ყავრელიშვილი მიიჩნევს, რომ ეს საქართველოზე უარყოფითად აისახება: „მინიმუმ ერთი კვირა მაინც თურქეთიდან ძალიან ცოტა ტურისტი შემოვა“.

შეგახსენებთ, გუშინ, 15 ივლისს, გვიან ღამით, თურქეთში სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობა იყო. ამ დროის მონაცემებით შეტაკებებს დაახლოებით 200 ადამიანი ემსხვერპლა.

[თამუნა უჩიძე, ახალციხე]