ხვალ უდეში ‘ანთიმოზობას’ იზეიმებენ

„ანთიმოზობის“ აღნიშვნა დილიდან დაიწყება.

ამ დღესთან დაკავშირებით, დილით, სოფელ უდის ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ტაძარში სადღესასწაულო წირვა–ლოცვა აღევლინება. წირვა–ლოცვის დასრულების შემდეგ კი სოფელ უდის ცენტრში ადგილობრივი ფოლკლორული და ქორეოგრაფიული ანსამბლების კონცერტი გაიმართება.

სოფელ უდეში "ანთიმოზობის" დღესასწაული 2005 წლიდან აღინიშნება. დღესასწაული ცნობილი საეკლესიო და საერო მოღვაწის ანთიმოზ ივერიელის (ანდრია ხურციძე-მერაბიშვილის), როგორც ამ სოფლის მკვიდრის ხსოვნის პატივსაცემად იმართება.

”ანთიმოზობა” პირველად რუმინეთის საელჩოს ინიციატივით გაიმართა. სწორედ რუმინეთში, უკანასკნელ ხანს მოძიებული მასალებით დადგინდა, რომ ანთიმოზ ივერიელი მესხეთის, კერძოდ სოფელ უდის მკვიდრი იყო.

ვერსია, რომ ანთიმოზ ივერიელი წარმოშობით სოფელ უდედანაა, უდის ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის წინამძღვარს დეკანოზი ტიმოთეს (ჩილაშვილი) ეკუთვნის. მისი თქმით, მის მრევლში თაობიდან თაობას გადაეცემოდა ცნობა, რომ ანთიმოზ ივერიელი წარმოშობით სოფელ უდედან იყო. გვარად ხურციძე ყოფილა, ანუ მესხ თავადთა საგვარეულოს მიეკუთვნებოდა და სავარაუდოდ თურქთა ერთ-ერთი შემოსევის დროს გაუტაციათ.

ზოგიერთი ცნობით, ტყვეობიდან იგი იერუსალიმის პატრიარქმა დოსითეოსმა გამოისყიდა. საპატრიარქოში ყოფნის პერიოდი მან განათლებისა და ოსტატობის სრულყოფას მოახმარა. უკვე სახელგანთქმული მხატვარი, გრავირების ოსტატი და კალიგრაფოსი, დაახლოებით 1689-1690 წლებში, ვლახეთის (დღევანდელი რუმინეთის ცენტრალური ნაწილი) დიდი მთავრის კონსტანტინე ბრინკოვიანუს მიწვევით ვლახეთს გაემგზავრა. მიწვევის მიზეზი კი უნდა ყოფილიყო ბრინკოვიანუსა და ბერძნული საპატრიარქოს შეთანხმება ვლახეთში დაეფუძნებინათ სტამბა, სადაც შესაძლებელი გახდებოდა საპატრიარქოსათვის ბერძნულ ენაზე წიგნების ბეჭდვა, რადგან კონსტანტინოპოლში, ჯერ კიდევ 1633 წელს, თურქებმა გაანადგურეს ბერძნული სტამბა.

ვლახეთში ჩასვლის შემდეგ ანთიმ ივერიელმა დააარსა 4 სტამბა, სადაც წიგნები იბეჭდებოდა ბერძნულად, რუმინულად, ძველსლავურად, თურქულად და არაბულად.

ანთიმ ივერიელის ძალისხმევით, პირველი ქართული ეროვნული სტამბა დაარსდა თბილისში, ხოლო პირველი არაბული სტამბა - სირიაში, ქალაქ ჰალაბში.

ანთიმ ივერიელი, როგორც უბადლო ხუროთმოძღვარი და არქიტექტორი, ეწეოდა დიდ აღმშენებლობით მოღვაწეობას. ხოლო როგორც ბრწყინვალე ფერმწერი, მოქანდაკე, გრავიორი თუ ხეზე ჭრის ოსტატი - მხატვრულ-შემოქმედებით მოღვაწეობას. 1708 წლიდან, როდესაც ვლახეთის უმაღლეს სასულიერო პირად - მიტროპოლიტად აირჩიეს, 1716 წლამდე, მისი უშუალო მონაწილეობით აგებული ან აღდგენილი, მოხატული და მოჩუქურთმებული იყო ოცზე მეტი ეკლესია-მონასტერი.

იგი უდიდესი პოლიტიკური მოღვაწეც იყო. მის პოლიტიკურ მოღვაწეობაში კი მთავარი იყო ბრძოლა ვლახეთის გასათავისუფლებლად უცხოელ დამპყრობე-ლთაგან. სწორედ ეს გახდა მიზეზი 1716 წლის 27 სექტემბერს მისი მოწამებრივად აღსრულებისა, როდესაც თურქმა დამპყრობლებმა განსაკუთრებული სისასტიკით დასაჯეს სიკვდილით.

[თამარ თოთაძე, ადიგენი]