პლასტიკის პარკები აიკრძალა, თუმცა მაღაზიებში ჯერ ისევ იყენებენ

2018 წლის პირველი ოქტომბრიდან საქართველოში 15 მიკრონზე ნაკლები სისქის პლასტიკის პარკების წარმოება და რეალიზაცია აიკრძალა. 2019 წლის პირველი აპრილიდან აკრძალვა ნებისმიერი ტიპისა და სისქის არაბიოდეგრადირებადი პოლიეთილენის პარკების წარმოებას, იმპორტსა და გამოყენებას შეეხო.

სუპერმარკეტ „OK–ის“ მესაკუთრე სერგეი ბაბოიანი ამბობს, რომ მაღაზიაში ბიოდეგრადირებად პარკებს, ხვალიდან, შვიდი მაისიდან შეიტანს: „პრობლემა იყო ამ პარკების ყიდვა, ალბათ მთელმა საქართველომ ერთდროულად შეუკვეთა და საწარმო დამზადებას ვეღარ ასწრებდა“.

ბაბოიანი მყიდველებს აქამდე პლასტიკის პარკებს უფასოდ აძლევდა, ახლა კი ფიქრობს, რომ ბიოდეგრადირებადი პარკების გაყიდვა მოუწევს: „ადრე პარკი ხუთი–ექვსი თეთრი მიჯდებოდა და ვჩუქნიდი, ახალა რაც მიჯდება პარკის ჩამოტანა იგივე ფასში უნდა გავყიდო. დაახლოებით 23-25 თეთრი ეღირება“.

პლასტიკის პარკები ქაღალდისა და კომპოსტირებადი პარკებით უკვე ჩაანაცვლა აფთიაქვმა „ჰიგეამ“: „ახალციხეში არ იყიდება ასეთი პარკები, თბილისიდან ჩამოგვაქვს და ამიტომ ძვირი გვიჯდება“, – ამბობს „ჰიგეას“ მესაკუთრე ბექა მაღლაკელიძე.

ახალციხეში არსებულ მაღაზიათა ქსელებში, როგორიცაა „სმარტი“, „ნიკორა“ და „მაგნიტი“ უკვე პლასტიკის პარკები უკვე სრულად ამოიღეს, ხოლო მცირე ზომის მაღაზიებში პროდუქტს ამ დრომდე პლასტიკის პარკებით ყიდიან.

ტექნიკური რეგლამენტის მიხედვით, დარღვევაზე კონტროლს გარემოსდაცივითი ზედამხედველობის დეპარტამენტი ახორციელებს, პარკების იმპორტის საკითხს ზედამხედველობას ფინანსთა სამინისტრო უწევს, მაღაზიებში რეალიზაციას კი ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოები აკონტროლებენ.

კანონით შესაძლოა დაჯარიმდეს მწარმოებელი, იმპორტიორი და რეალიზატორი.

ადმინისტრაციული სამართალდარღვევათა კოდექსის მიხედვით, ტექნიკური რეგლამენტის დარღვევის გამო მეწარმე სუბიექტი 500 ლარითა და შესაბამისი პროდუქტის კონფისკაციით ჯარიმდება, განმეორების შემთხვევაში კი ჯარიმის ოდენობა ორმაგდება.

„თვითმმართველობამ თავად უნდა გადაწყვიტოს თუ რა ძალებით და როგორი შესაძლებლობებით განახორციელებს ეფექტურ კონტროლს მაღაზიებში. პირველ ეტაპზე ჩვენი მიზანი ობიექტების დაჯარიმება არ არის“, – გვითხრა საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრის მოადგილემ ხატია წილოსანმა.

ახალციხის მერიას ობიექტების შემოწმება ამ დრომდე არ დაუწყია. „ჰიგეაში“, „OK-ში“ და სხვა სუპერმარკეტების ქსელში ამბობენ, რომ მათთან კონტროლის მიზნით ჯერ არავინ შესულა.

ახალციხის მერიის საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურში აცხადებენ, რომ პარკების რეალიზაციაზე კონტროლს ზედამხედველობის სამსახური განახორციელებს: „ამ დროისთვის პლასტიკის პარკების გამოყენებისთვის არავინ დაგვიჯარიმებია. პირველ ეტაპზე ობიექტების წარმომადგენლებს მხოლოდ გავაფრთხილებთ“.

რეგულაციები არ ეხება, იმ მოქალაქეებს, რომლებიც პლასტიკის პარკებს საკუთარი მოხმარებისთვის იყენებენ, თუმცა მათ ასეთი პარკები ხმარებიდან ისე უნდა ამოიღონ, რომ ისინი ბუნებაში არ მოხვდეს.

„ვალდებულება ეკისრება მწარმოებელს და იმპორტიორს, რომ პარკზე გარკვევით მიუთითოს თუ რა ტიპისაა ის – ბიოდეგრადირებადი, კომპოსტირებადი თუ პლასტიკის. ვეზუალურად ისინი ერთმანეთს ჰგავს, ამიტომ გარკვევით უნდა იყოს დატანილი ზედ მწარმოებელი, პარკის სისქე და მისი შემადგენლობა“, - გვეუბნება მინისტრის მოადგილე ხატია წილოსანი.

პლასტმასის პარკის დაშლასა და გახრწნას ბუნებაში 300 წელი სჭირდება, თუმცა დამაბინძურებელი მიკროლემენტები ბუნებაში ამის შემდეგაც რჩება, ეს კი საფრთხეს უქმნის ბუნებასაც და ადამიანის ჯანმრთელობასაც.

კომპოსტირებადი და ბიოდეგრადირებადი პარკი კი მცენარიული ნივთიერებისგან მზადდება, ისინი სამ–ექვს თვეში იშლებიან და ორ წელში მთლიანად იხრწნებიან.

[თორნიკე ზაზაძე, ახალციხე]