მთაში სამი თვით [ფოტო]

მთაში კარგი ჰაერი და ცივი წყალია, კიდევ ხის სახლები და ბოსლები. ამბობენ, რომ ძირითადად მცირეწლოვანი ბავშვებისა და საქონლის გამო მიდიან. აქ გამოზაფხულებული ბავშვი, ზამთარსაც უვირუსოდ ატარებსო, თან არც ფილტვები აწუხებს, არც ბრონქები და არც სხვა ავადმყოფობებიო.

ახლა საქონლისთვის ფართო საძოვრებია და შესაბამისად, რძის პროდუქტის გასაკეთებლად მარაგიც ბევრია.

ამიტომაც უყვართ მთა.



ეს ქალი 73 წლის მაყვალა ბალახაშვილია. უდის მთაში უკვე 20 წელია დადის. რა თქმა უნდა, შვილიშვილებიც მოჰყავს. სექტემბრის შუა რიცხვებამდე აქ დარჩება. მანამდე ამ სამ თვეს მშვიდად გაატარებს: „დენი არ არის, მაგრამ უკვე შევეჩვიეთ. უდენობა არ გვაწუხებს, ტელევიზორში ამბებს ვერ ვუსმენთ და უფრო მშვიადად ვართ. ვდგებით დილით 6 საათზე. საქონელს ვწველით და ვუშვებთ, რომ ნამიანი ბალახი მიიღონ. მერე რძეს ვუვლით, შუადღით ცოტას ვისვენებთ, ყავას დავლევთ, ვილაპარაკებთ, საღამოს იგივე საქონლის მოვლის პროცედურა იწყება. ასე გადის აქ დრო“.



მთაში ზაფხულს ატარებენ და ზამთრისთვისაც ზრუნავენ. მაგალითად, ლალი წალდაძეს 16 ხბო და 8 ძროხა ჰყავს. ახლა ყურუთს ამზადებს.



ყურუთი ნადუღის გამომშრალი ბურთულებია, რომლითაც ზამთარში თუთმაჯს გააკეთებენ. „შრატს ავადუღებთ, აიჭრება და მოვიყვანთ ნადუღს. ამ ნადუღს შევურევთ მარილს და გავაკეთებთ ბურთულებს. დაახლოებით ორი კვირა ვაშრობთ მზეზე. რაც დიდხანს იქნება და გამოშრება უკეთესია, იმიტომ, რომ ობი არ მოეკიდოს. შევინახავთ და ზამთარში ამით ვაკეთებთ კერძებს, ძრითადად თუთმაჯს“, - ამბობს ლალი და ამატებს, რომ ყურუთთან ერთად გემრიელ გუდის ყველსაც ამზადებს: „გუდის ყველსაც ვაკეთებთ, ჩვენებურად - დაჩლეჩილ ჩეჩილს, დაჭრილ თავ ყველს, სმეტანას ავურევთ და გავტენით ან კასრულში, ან ქოთანში. ზამთარში დავატრიალებთ მშრალად, მაგალითად ნაცარზე და მივირთმევთ“.



ლალი წალდაძის დედა მაყვალა ზაზაშვილი 83 წლისაა და 22 წელია მთაში დადის. ხის სახლის ეზოში კარტოფილს, ნიორს, ლობიოსა და მწვანილს თესავს. სხვათა შორის, მარწყვის ნერგებიც ჩანს. ამბობს, რომ აქ სხვა მიწა, სხვა ჰავა და სხვანაირად გემრიელი პროდუქტი მოდის. განსაკუთრებით გემრიელია კარტოფილი.



მთაში პურს მესხურ, ძველებურ ფურნეებში აცხობენ. ცომს რძით ზელენ ამიტომ მთის „თითიანი“ და „სომინი“ ბევრად გემრიელია.



შუადღით ყავის დალევის ე.წ. რიტუალი მთის სხვადასხვა უბანშია. გართობის ერთი საშუალებაც ეს არის. რძის „დაბინავების“ შემდეგ, იკრიბებიან ერთ დღეს ერთთან, მეორე დღეს მეორესთან.



დიდ ჩაიდანში ადუღებენ თურქულ ყავას, მაგიდაზე ჩამომწკრივდება რამდენიმე ფინჯანი, შემოუსხდებიან და საქმიდან მორჩენილ ერთ-ორ საათს გაატარებენ ლაპარაკში.



ნათია და ხატია ბაღდოშვილები მთაში ბებოსთან წამოვიდნენ. ერთი 9 წლისაა, მეორე - ექვსის. დროს მეგობრებთან თამაშში ატარებენ. ამბობენ, რომ აქ ყოფნა მოსწონთ. სკოლა რომ დაიწყება, ბებოს დატოვებენ და თვითონ ბარში წავლენ.



ეს ნიტაა. ორწლინახევრის. მთაში ბებოსთანაა. ლოყები მთის ჰაერმა დაუბრაწა. უცხოებთან ხმას არ იღებს, მაგრამ ბევრი ლექსი იცის.



ბევრი რამეა მთაში, აქაურებისთვის ძალიან საყვარელი და მშობლიური, მაგრამ „ცივი წყალი“ წყაროდან რომ არ აღვნიშნოთ, არ შეიძლება.



აქაურები მთას სექტემბერში დატოვებენ, ხის სახლებს, იგივე „ჰეილებს“ დაცლიან, „ვეშს ისევ აუდგამენ“ სატვირთო მანქანას და სოფელში გამოიზამთრებენ.

[თაკო ფეიქრიშვილი]