რთული, მაგრამ ბედნიერი 34 წელიწადი – ცხოვრება დაუნის სინდრომით

მაიკო ჩემი მეორე შვილია. ცხრა თვის იყო, როცა დაუნის სინდრომის დიაგნოზი დაუსვეს. ექიმებმა გამოკვლევების შემდეგ მითხრეს, ვერც გაივლის და ვერც დამოუკიდებლად ჭამას შეძლებსო. ექვსი თვე გავატარე საავადმყოფოში. სამი კილოგრამი დაიბადა და ექვს თვემდე ისევ იგივე წონის იყო. თავიდან მეგონა, რომ ჩემს ორგანიზმში განვითარებული მოწამვლის გამო იყო ჩემი შვილი ავად. გამიჭირდა, მაგრამ გავაცნობიერე რამხელა პასუხისმგებლობის წინაშე აღმოვჩნდი.

ექიმებმა მითხრეს, არ გირჩევთ ამ ბავშვის სახლში წაყვანასო. გავოგნდი, სად უნდა დამეტოვებინა?! ნუთუ ჩემს შვილს ჩემზე კარგად ვინმე მიხედავდა! სპეციალურ დაწესებულებაში შემომთავაზეს გადაყვანა, სადაც დავტოვებდი ჩემს შვილს და ვეღარასოდეს ვნახავდი. ექვსი თვე ტანსაცმლიანი ვათენებდი და ვაღამებდი საავადმყოფოში და ამას როგორ გავაკეთებდი?! სასტიკი უარი ვუთხარი, მე ვერ გავძლებდი ბავშვის გარეშე. ამ ყველაფრის გაგების და გააზრების შემდეგ უფრო მეტად შემიყვარდა.


ოჯახის წევრებმა ბავშვის დაბადებიდანვე იცოდნენ ეს ამბავი. ექიმებმა ჩემს დედამთლსა და მეუღლეს უთხრეს ყველაფერი. დედამთილი ამბობდა, ნეტავ ვერ გადარჩესო! მაშინ 23 წლის ვიყავი, ხმას არ ვიღებდი, მაგრამ ძალიან ცუდად ვიყავი. ექიმების მსგავსად, ჩემი მეუღლეც ფიქრობდა, რომ მაიკო უნდა ჩამებარებინა. მშობლების გავლენა იყო. მე თავიდანვე მკაცრად ვიდექი ჩემს პოზიციაზე და უარი ვთქვი.

მეუღლეს ვუთხარი არჩევანი გაეკეთებინა, ან ჩემთან და ჩემს შვილთან დარჩენილიყო, ან დავშორებულიყავით. მან ჩვენთან დარჩენა გადაწყვიტა. მეზობლებმა რომ გაიგეს ჩემი პრობლემა, ოჯახს რომ არ უნდოდა ბავშვის სახლში დატოვება, გვერდში დამიდგნენ, მამხნევებდნენ, მეუბნებოდნენ, რომ ძალიან კარგი არჩევანი გავაკეთე.


ოჯახში ყველა დარწმუნებული იყო, რომ მაიკო დიდხანს ვერ იცოცხლებდა. თავიდან ყოველდღე გადასხმებს ვუკეთებდი. ყველანაირად ვცდილობდი, ჩემი შვილის ჯანმრთელობისთვის მიმეხედა. ყოველ წელს ურეკში დამყავდა, სახლშიც მომქონდა ურეკიდან სილა და შიგ ვაწვენდი. ვუკეთებდი მასაჟებს. ექიმების არასაიმედო პროგნოზის მიუხედავად, მივაღწიე იმას, რომ ხუთი წლის ასაკში გაიარა. ბევრი ვიწვალე. ახლა ჩემი შვილი დამოუკიდებლად დადის და მე ამით ძალიან ბედნიერი ვარ.

ბაღში უპრობლემოდ დადიოდა, მაგრამ სკოლაში შეგნებულად არ მივიყვანე. ერთხელ ეზოში ბავშვებმა კონცერტი ჩაატარეს, მაიკომ ერთი სიმღერა იმღერა, მეზობლის პატარამ დასცინა – ეს რანაირად მღერისო! ამ დღის მერე მაიკო ჩაიკეტა და გარეთ აღარ გადიოდა. მივხვდი, რომ საჯარო სკოლაში სიარული მისითვის დიდი ტრავმა იქნებოდა. გადავწყვიტე სპეციალური საჭიროების მქონე სკოლაში წამეყვანა. აქ ძალიან გაიხსნა და გახარებული იყო.


ძალიან თბილი და კონტაქტურია. ასეთი ადამიანი არასოდეს გიღალატებს, მათ უსაზღვრო სიყვარული შეუძლიათ. ყველაზე მეტად წერა უყვარს. ამ ბოლო დროს მხედველობის პრობლემა აქვს და ვუშლი, რომ არ დაიძაბოს. უცებ გაქრება ხოლმე, ჩუმად ოთახში დაიმალება და ასოებს და ციფრებს წერს.

მინდა მშობლებს მივმართო, რომ ასეთი შვილები საზოგადოებას „არ დაუმალონ“. ურჩევნიათ იყვნენ გახსნილები და მაქსიმალურად ეცადონ საზოგადოებაში გაიყვანონ. ორ ადგილას ვმუშაობ და ჩემს მაიკოს ყველა იცნობს. ყველგან დამყავს სადაც შემიძლია, მინდა გავულამაზო ცხოვრება. გმირებად მიმაჩნია ისეთი მშობლები, რომლებიც შვილებს ისეთებს იღებენ, როგორებიც არიან.

მაიკო ახლა 34 წლისაა. 30 წლის წინ იშვიათად ნახავდით მშობელს, რომელიც დაუნის სინდრომის მქონე შვილს გარეთ გამოიყვანდა. მათი უმეტესობა საგულადგულოდ მალავდა სახლში. ნაწილობრივ მესმის მათიც, ადრე საზოგადოება სხვანაირად უყურებდა ამ ბავშვებს და მათთან ურთიერთობას გაურბოდა. ახლა გაცილებით სხვა მდგომარეობაა, საჯარო სკოლებშიც დაჰყავთ შვილები და ქუჩებშიც, მოსახლეობა უფრო თბილია, თუმცა ზოგჯერ მაინც გამოჩნდებიან ისეთი ადამიანები, რომლებიც ჩვენს შვილებს გულს ტკენენ. განსაკუთრებით თბილები უცხოელები არიან. ჩემი შვილი სარეაბილიტაციო დღის ცენტრში, „ტალიტა კუმში“ დადის, იქიდან ზაფხულობით მიჰყავთ ზღვაზე, ბათუმში.


ერთადერთი პრობლემა მაქვს, სულ ვფიქრობ, მე რომ აღარ ვიქნები რა ეშველება მაიკოს. მინდა ისეთი ცენტრი იყოს, სადაც ჩემი შვილი თავს კომფორტულად და ბედნიერად იგრძნობს და შეეძლება ღამეც იქ დარჩეს. ჩვენ, მშობლებმა, შევქმენით არასამთავრობო ორგანიზაცია „თანადგომა შვილებს“, ჩვენი მიზანია სათნოების სახლის მსგავსად გავაკეთოთ სახლი, სადაც ჩვენი შვილები იცხოვრებენ. მათ ერთმანეთი აბედნიერებთ. მე რომ აღარ ვიქნები, მეცოდინება, რომ არსებობს სახლი, სადაც ჩემი შვილი თავს კარგად იგრძნობს.

21 მარტი დაუნის სინდრომის საერთაშორისო დღეა.

[თინათინ ზაზაძე, ახალციხე]